Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən mallara əlavə dəyər vergisinin tətbiq edilməsi qaydaları haqqında
Təlimat

1. Ümumi müddəalar

1.1. Bu Təlimat «Əlavə dəyər vergisi haqqında» Azərbaycan Respublikasının Qanununa, ona edilmiş əlavə və dəyişikliklərə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin əlavə dəyər vergisinə dair 16 iyun 1997-ci il tarixli 61 saylı qərarına, habelə qüvvədə olan digər gömrük qanunvericiliyi aktlarına əsasən hazırlanmışdır.

1.2. Bu Təlimatın 4.1. və 4.2. bəndlərində göstərilən hallar istisna edilməklə, Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən Müstəqil Dövlətlər Birliyi üzvü olan dövlətlərin hüdudlarından kənarda istehsal edilmiş mallar 20 faiz dərəcə ilə əlavə dəyər vergisinə cəlb edilirlər.

1.3. MDB üzvü olan dövlətlərin istehsalı olan (mənşə sertifikatı) mallar MDB dövlətlərinin hüdudları kənarından gətirildikdə əlavə dəyər vergisinə cəlb olunur.

1.4.Əlavə dəyər vergisi yük gömrük bəyannaməsi gömrük əməliyyatı üçün qəbul edildiyi tarixə xarici valyutaların Azərbaycan Respublikası Milli bankının müəyyən etdiyi məzənnələri əsasında manatla ödənilir.

2. Verginin tədiyəçiləri

2.1. Mülkiyyət formasından və tabeçiliyindən asılı olmayaraq malları idxal edən, müvafiq qaydada dövlət qeydiyyatına alınmış bütün hüquqi şəxslər və hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslər əlavə dəyər vergisinin ödəyicisidirlər.

2.2. Əlavə dəyər vergisi yük gömrük bəyannaməsi gömrük əməliyyatı üçün qəbul edilənədək və ya qəbul edildiyi vaxt bilavasitə bəyannamə verən, yaxud gömrük qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş digər şəxslər tərəfindən ödənilir.

2.3. Ödənişlərə möhlət verildiyi, malın gömrük dəyərində düzəliş edildiyi hallar da daxil olmaqla ödənişləri yenidən hesablandığı, ödənişlər mübahisəsiz olaraq alındığı, habelə cərimə və penyaların tutulduğu hallarda bu məbləğlər müqavilə sahibindən alınır.

3. Əlavə dəyər vergisinin hesablanması qaydası

3.1. Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən MDB üzvü olan dövlətlərin hüdudlarından kənarda istehsal edilmiş, habelə MDB üzvü olan dövlətlərin istehsalı olub MDB hüdudları kənarından gətirilən mallara əlavə dəyər vergisinin hesablanması üçün malın gömrük dəyərinin və gömrük rüsumunun cəmi, aksizə düşən mallar üçün isə həmçinin aksiz məbləğinin cəmi əsas götürülür.

Malların gömrük rəsmiləşdirilməsi zamanı müəyyən edilmiş gömrük dəyərini D, gömrük rüsumunu R, aksiz məbləğini A hərfi ilə işarə etsək, onda əlavə dəyər vergisinin məbləği aşağıdakı qaydada hesablanacaqdır:

(D + R + A) x 20 : 100 %

4. Əlavə dəyər vergisindən azad edilmə

5. Vergini ödəmə qaydaları və müddətləri

5.1. Gömrük orqanlarına əlavə dəyər vergisinin ödənilməsinin təsdiqi üçün doldurulmuş bəyannaməyə üzərində verginin ödənilməsi barədə bank orqanının qeydi olan ödəmə tapşırığının bir nüsxəsi əlavə edilməlidir. Əlavə dəyər vergisi ödənildikdən sonra gömrük orqanları malların respublika ərazisində sərbəst tədavülə buraxılmasına icazə verir.

5.2. Əlavə dəyər vergisi məbləği gömrük orqanlarının depozit hesabına köçürülür. Verginin depozit hesabına daxil olmasına gömrük orqanları nəzarət edir. Ödəmə tapşırığı verildiyi tarixdən bir ay müddətində vəsait depozit hesaba daxil olmadıqda gömrük orqanları hesablanmış vergi məbləğinin mübahisəsiz qaydada alınmasını təmin edir.

5.3. Gömrük orqanlarının depozit hesabına daxil olan əlavə dəyər vergisi məbləğləri ayda dörd dəfədən az olmamaq və sonuncu ödəmənin axırıncı bank günündə köçürülməsi şərtilə Azərbaycan Respublikasının müvəkkil banklarda açılmış büdcə hesablarına köçürülməlidir.

5.4. Gömrük orqanları tərəfindən yük gömrük bəyannaməsi qəbul edildiyi tarixdən əlavə dəyər vergisini ödəmək üçün aşağıdakı şərtlərdən biri yerinə yetirilməklə iki ay müddətinə qədər möhlət verilə bilər:

a) Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsində müvafiq qaydada reyestrə salınmış müvəkkil bank zəmanət verdikdə (bankın zəmanət öhdəliyinin forması əlavə edilir (Əlavə № 1);

b) Azərbaycan Respublikasının «Girov haqqında» Qanununa və «Azərbaycan Respublikası gömrük orqanlarında girovdan istifadə qaydaları haqqında» Əsasnaməyə uyğun olaraq girov müqaviləsi əsasında mallar və nəqliyyat vasitələri girov qoyulduqda.

5.5. Tədiyyəçi və ya müvəkkil bank öhdəliyi vaxtında yerinə yetirmədikdə gömrük orqanları hesablanmış vergi məbləğlərini və alınma günü də daxil olmaqla hər gecikdirilmiş gün üçün (möhlət müddəti də daxil olmaqla) 0,3 faiz məbləğində penyanı tədiyyəçidən və ya zəmanət verən müvəkkil bankdan mübahisəsiz olaraq alır və zəmanət öhdəliyinin yerinə yetirilməməsi barədə Dövlət Gömrük Komitəsinə və Azərbaycan Respublikası Milli Bankına məlumat verir.

6. Müxtəlif gömrük rejimlərində əlavə dəyər vergisinin tətbiq edilməsi xüsusiyyətləri

6.1. Sərbəst tədavül üçün Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən mallar ümumi qaydada əlavə dəyər vergisinə cəlb edilir.

6.2. Azərbaycan Respublikası ərazisinə idxal olunan mallar saxlanc üçün gömrük anbarına təhvil verildikdə əlavə dəyər vergisinə cəlb edilmir.

Mallar anbardan sərbəst tədavül üçün buraxıldığı zaman ümumi qaydada, başqa gömrük rejimində isə həmin rejimə uyğun olaraq əlavə dəyər vergisinə cəlb edilir. Bu halda əlavə dəyər vergisinin ödənilməsi üçün gömrük anbarının sahibi və malları anbara təhvil verən şəxs məsuliyyət daşıyır.

6.3. Rüsumsuz ticarət mağazalarına gətirilən mallar (müəyyən edilmiş kvota daxilində) əlavə dəyər vergisinə cəlb edilmir. Müəyyən edilmiş kvotadan artıq mal gətirən və bu rejimin tələblərini pozan rüsumsuz ticarət mağazaları isə əlavə dəyər vergisini ödəməlidirlər.

6.4. Gömrük nəzarəti altında emal olunan mallar əlavə dəyər vergisinə cəlb olunmur. Sonradan malların sərbəst dövriyyə üçün buraxılış və ya digər gömrük rejimi altında yerləşdirilməsi zamanı vergi həmin rejimə müvafiq olaraq tətbiq edilir.

6.5. Xarici və Azərbaycan mallarının sərbəst gömrük zonalarına gətirilməsi və onların sərbəst anbarlara təhvil verilməsi zamanı əlavə dəyər vergisi alınmır.

Mallar sərbəst gömrük zonaları ərazisindən və sərbəst anbarlardan Azərbaycan Respublikasının qalan ərazisinə gətirildikdə malın mənşəyindən asılı olaraq əlavə dəyər vergisi tətbiq edilir.

6.6. Məhv edilən mallar əlavə dəyər vergisinə cəlb olunmur. Mallar Azərbaycan Respublikası gömrük orqanının icazəsi ilə məhv edilə bilər.

6.7. Dövlətin xeyrinə imtina edilən mallardan əlavə dəyər vergisi tutulmur.

7. Ödəyicilərin məsuliyyəti

7.1. Ödəyicilər hesablamaların düzgünlüyünə və vaxtında ödənilməsinə görə məsuliyyət daşıyırlar. Bu Təlimatın 4.2.bəndinin 4.2.3, 4.2.4, 4.2.5, 4.2.8, 4.2.9. və 4.2.11-ci yarımbəndlərində göstərilən mallar gətirilərkən, maliyyə tənzimi üçün məsul olan şəxsdən təlimata əlavə olunan forma üzrə zəmanət öhdəliyi alınır (əlavə № 2). Göstərilən mallar satılarsa 10 gün müddətindən gec olmayaraq əlavə dəyər vergisi ödənilməlidir. Əks təqdirdə, şərti hesablanmış əlavə dəyər vergisi ilə yanaşı, mövcud qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada maliyyə sanksiyası və borclu olma müddəti üçün hər gecikdirilən günə görə borc məbləğinin 0,3 faizi məbləğində penya alınır.

7.2. Yük gömrük bəyannaməsində göstərilən məlumatlar əlavə dəyər vergisinin ödənilməməsinə və ya məbləğinin azalmasına səbəb olduqda gömrük orqanı bəyannamə verəndən əlavə dəyər vergisinin yenidən hesablanmış məbləğini alır və respublika büdcəsinə köçürür.

7.3. Əlavə dəyər vergisinin ödənilməsinə verilmiş möhlət başa çatdıqdan sonra gömrük orqanı onun ödənilməsini və respublika büdcəsinə köçürülməsini təmin etməlidir.

Gömrük orqanı penya da daxil olmaqla yaranmış borcu zəmanət vermiş müvəkkil bankdan almaq üçün ödəyicinin öhdəliyini və müvəkkil bankın zəmanət məktubunu Azərbaycan Respublikası Milli Bankına verir.

Əgər möhlət əmlak girovuna görə verilmişdirsə, gömrük orqanları bu əmlakı ödəməyən rüsum hesabına dövlətin mülkiyyətinə keçirir.

Gələcəkdə mal idxal edən belə ödəyicilərə əlavə dəyər vergisinin ödənilməsində möhlət verilmir.

7.4. Ödəyicilər əlavə dəyər vergisini ödəməkdən yayınma cəhdi etdikdə, Dövlət Gömrük Komitəsi Azərbaycan Respublikası Gömrük Məcəlləsinin 122-ci maddəsinə müvafiq olaraq Respublika Milli Bankına faktiki ödənilmə anına qədər ödəyicinin bütün hesabları üzrə əməliyyatların dayandırılması üçün qərar qəbul etmək hüququna malikdir.

7.5. Bu Təlimatın müddəalarına əməl etməyən gömrük əməkdaşları qüvvədə olan qanunvericiliyə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

Zəmanət öhdəliyi

Zəmanət öhdəliyi

Zəmanət öhdəliyi

Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi

«Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən mallara əlavə dəyər vergisinin tətbiq edilməsi qaydaları haqqında» Təlimatın təsdiq edilməsi haqqında

Əmr № 1101