Azərbaycan Respublikasını Gömrük buraxılış məntəqələrindən fiziki şəxslər tərəfindən istehsalat

və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan malların

keçirilməsinin qaydaları haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 iyul

1997-ci il tarixli 81 saylı qərarı üzrə
Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin
Təlimatı

1. Ümumi müddəalar

1.1. Bu Təlimat istehsalat və kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan malların fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən keçirilməsini tənzimləyir.

1.2. Fiziki şəxslər bu Təlimatla və Azərbaycan Respublikasında gömrük işini nizama salan digər normativ aktlarla müəyyən olunmuş qaydada Azərbaycan Respublikasından aparılması və Azərbaycan Respublikasına gətirilməsi qadağan olunmuş mallar istisna olmaqla, istənilən malları Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən keçirə bilərlər.

1.3. Bu Təlimatda istifadə olunan əsas terminlər:

a) fiziki şəxslər — Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, xarici vətəndaşlar və vətəndaşlığı olmayan şəxslər;

b) Azərbaycan vətəndaşları — Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan fiziki şəxslər, həmçinin müvəqqəti olaraq Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda olanlar;

v) xarici vətəndaşlar — Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda daimi yaşayan fiziki şəxslər, həmçinin müvəqqəti olaraq Azərbaycan Respublikasında olanlar;

q) şəxsi nəqliyyat vasitələri — yüngül minik avtomobilləri (xarici iqtisadi fəaliyyətdəki əmtəə nomenklaturasının 8703-cü qrupunda göstərilən) və başqa sərnişin daşınması üçün nəzərdə tutulan mühərrikli nəqliyyat vasitələri (sürücü ilə birlikdə 10 nəfərdən artıq sərnişin daşınması üçün nəzərdə tutulmuş nəqliyyat vasitələrindən başqa), furqonlu yük-sərnişin avtomobilləri və ötüş-yarış avtomobilləri;

ğ) mallar — istənilən daşınan əmlak, o cümlədən valyuta, valyuta sərvətləri;

d) gömrük rüsumları — Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanları tərəfindən Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə malların idxalı-ixracı zamanı ödənilməsi həyata keçirilməli olan ödənişlər;

e) Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhəddindən keçirmə — malların və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində müəyyən edilmiş üsullarla, o cümlədən beynəlxalq poçt göndərişləri, boru kəmərlərindən və elektrik ötürücü xətlərindən istifadə etmək də daxil olmaqla Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilməsi və ya bu ərazidən aparılması üzrə həyata keçirilən hərəkətlər;

ə) valyuta sərvətləri — xarici valyuta, xarici valyuta ifadəsində qiymətli kağızlar (ödəniş sənədləri, çeklər, veksellər, akkreditivlər və s.), fond sərvətləri (aksiyalar, istiqrazlar və xarici valyuta ifadəsində olan borc öhdəlikləri), qiymətli metallar (qızıl, gümüş, platin) və platin qrupu metalları (paladiy, iridiy, radiy, ruteniy, osmiy), hər bir növ və halda zərgərlik məmulatları (həmin məmulatların külçələrindən başqa), təbii qiymətli daşlar (almaz, rubin, sapfir, mirvari, aleksandrit, zümrüd) həmin daşlardan hazırlanmış zərgərlik məmulatlarından başqa;

j) müşayiət olunan baqaj — gömrük sərhəddindən keçən fiziki şəxslər tərəfindən keçirilən mallar.

z) müşayiət olunmayan baqaj — fiziki şəxslərə məxsus olan və onlardan ayrıca, nəqliyyat təşkilatları ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən keçirilən mallar;

ı) buraxılış — Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanları tərəfindən malların və ya nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsindən sonra şəxsin tam sərəncamına verilməsi.

i) gömrük rejimləri — gömrük məqsədləri üçün Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhəddindən keçirilən malların və nəqliyyat vasitələrinin statusunu müəyyən edən müddəaların məcmusu.

u) gömrük ödənişləri — müəyyən olunmuş qaydada Azərbaycan Respublikası gömrük orqanları tərəfindən alınan gömrük rüsumları, vergilər, gömrük yığımları, hüquqi və fiziki şəxslərə gömrük fəaliyyəti üçün lisenziyaların verilməsinə görə alınan yığımlar, haqlar və digər ödənişlər;

ü) bəyanetmə — müəyyən edilmiş formada mallar və nəqliyyat vasitələri haqqında gömrük rejiminə uyğun olaraq dəqiq məlumat verilməsi.

f) məsul gömrük əməkdaşı — Azərbaycan Respublikasına daxil olan və bu ərazidən aparılan malları sənədləşdirən gömrük əməkdaşı.

x) gömrük rəsmiləşdirilməsi — malların və nəqliyyat vasitələrinin müəyyən gömrük rejimi altında yerləşdirilməsi prosedurası və bu rejimin fəaliyyətinin başa çatması.

2. Azərbaycan Respublikası ərazisinə istehsalat və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan gətirilmiş malların gömrük rəsmiləşdirilməsi

2.1. Vahid tarif dərəcələri üzrə gömrük rüsumlarından azad olunmaqla (rüsumsuz) fiziki şəxslər tərəfindən:

Azərbaycan Respublikası ərazisinə ümumi çəkisi 50 kiloqramdan artıq olmayan və ya dəyəri 200 ABŞ dollarına qədər mallar gətirilə bilər. Beynəlxalq poçt göndərişləri vasitəsi ilə dəyəri 200 ABŞ dollarına qədər və ya çəkisi 20 kiloqramadək olan mallar alına bilər.

2.2. Qaydaların 2.1. yarımbəndində göstərilən normalardan artıq ümumi dəyəri 5000 ABŞ dollarına qədər (beynəlxalq poçt göndərişləri üçün 1000 ABŞ dollarına qədər) mallar gətirildikdə (alındıqda), bu Təlimatın 1 ¹-li əlavəsində göstərilən malların hər bir ədədi üzrə tətbiq edilən gömrük rüsumunun dərəcəsi əsas götürülməklə, mədaxil orderi — 1 nömrəli gömrük arayışı (GA-I) yazılır və rüsumlar ödənilir. Siyahıda adları göstərilməyən mallar gətirildikdə isə 50 kiloqramdan (poçt göndərişləri ilə 20 kiloqram) artıq olan malın hər bir kiloqramı üçün 0,5 ABŞ dolları ödənilməklə mədaxil orderi — 1 nömrəli gömrük arayışı yazılır.

2.3. Gətirilən malların ümumi dəyəri 5000 ABŞ dollarına (poçt göndərişləri ilə alınan malların ümumi dəyəri 1000 ABŞ dollarına) qədər olduqda və onların içərisində Təlimatın 1 ¹-li əlavəsində göstərilən, digər hissəsi isə əlavədə göstərilməyən mallar olduqda siyahıda adı göstərilən mallardan ədədlər üzrə, adı göstərilməyən mallardan isə (hər kiloqramına 0,5 ABŞ dolları ödənilməklə) çəkisi üzrə mədaxil orderi — 1 nömrəli gömrük arayışı yazılmaqla rüsum tutulur.

2.4. Gətirilən malların ümumi dəyəri 5000 ABŞ dollarından (poçt göndərişləri ilə alınan malların ümumi dəyəri 1000 ABŞ dollarında) artıq olduqda isə, həmin mallara dair Gömrük Yük Bəyannaməsi yazılmaqla gömrük rəsmiləşdirilməsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 nömrəli qərarları ilə tənzimlənir.

2.5. Fiziki şəxslər tərəfindən gətirilən malın çəkisi 50 kiloqramdan az olduqda və malın ümumi dəyəri 200 ABŞ dollarından artıq olduqda, 5000 ABŞ dollarına qədər məbləğ üçün Təlimatın 2.2. maddəsində göstərilən qaydada rüsum alınır.

2.6. Azərbaycan Respublikasında daimi yaşayan və xarici ölkələrdə müvəqqəti fasiləsiz yaşama müddəti 6 ayı keçən (müvəqqəti qeydiyyata alınması barədə təsdiqedici sənəd, ezamiyyə sənədi, viza və s.) fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikası ərazisinə ümumi dəyəri 5000 ABŞ dollarına qədər yalnız ailə üçün zəruri olan mebel, məişət cihazları, əşya və mallar rüsumsuz gətirilə bilər.

Bu həddən artıq əmlak gətirildikdə, həmin malların gömrük rəsmiləşdirilməsi 2.4. bəndində qeyd edilən qaydada rəsmiləşdirilir.

2.7. Aşağıdakı mallar Azərbaycan Respublikası ərazisinə rüsumsuz və məhdudiyyətsiz gətirilə bilər:

• xarici valyuta və xarici valyuta ilə ödəniş sənədləri,
• bədii, tarixi, elmi və digər mədəni əşyalar.

Qeyd: Gömrük rəsmiləşdirilməsi tam başa çatdıqdan sonra gömrük orqanlarında bu sənədlər qalır: ərizə (əlavə ¹ 2); müşayiət olunmayan baqaj sahibi tərəfindən təyinat gömrükxanasında doldurulmuş və gömrük orqanları tərəfindən təsdiq edilmiş sərnişin bəyannaməsi; əgər vətəndaş xarici ölkədən müşayiət olunmayan baqaj göndərirsə, baqaj sahibi sərhəddi keçərkən özü ilə gətirdiyi malların gömrük rəsmiləşdirilməsinə dair olan bütün sənədləri; müşayiət olunmayan baqajın içərisində olan əşyaların siyahısı (siyahı baqaj sahibi tərəfindən tərtib edilib, təsdiq edilməlidir); malın ümumi dəyərinin 200 və ya 5000 ABŞ dollarına qədər olması barədə təsdiqedici sənədlər (hesab faktura-invoys) olmadığı halda və ya təqdim edilmiş sənədlər şübhə doğurduqda, malın ümumi dəyəri gömrük əməkdaşı tərəfindən müəyyən edilir, yol-nəqliyyat sənədlərinin surətləri, daşınma cədvəli, müvafiq dövlət orqanlarının icazə sənədi (tələb olunduğu halda) və s. müşayiət olunmayan baqaj sahibi sərhəddən keçərkən özü ilə gətirdiyi malların sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsində gömrük rəsmiləşdirilməsi haqqında sənədləri təyinat gömrükxanasına təqdim etməlidir, əks halda müşayiət olunmayan baqajda olan bütün mallardan 2.3. y/bəndində göstərildiyi qaydada rüsum tutulur.

Gömrük rəsmiləşdirilməsi tam başa çatdıqdan sonra gömrük orqanlarında bu sənədlər qalır: ərizə, sərnişin bəyannaməsi, Yük Gömrük Bəyannaməsi; yol-nəqliyyat qaiməsi (SMR); hesab-faktura (invoys); məişət sertifikatı və s.

3. Fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikası ərazisindən malların aparılması

3.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisindən fiziki şəxslər tərəfindən istehsalat və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan mallar üçün sərnişin bəyannaməsi doldurulmaqla aşağıdakı hədlərdə aparıla bilər:

• ümumi dəyəri 1000 ABŞ dollarına qədər olan mallar;
• ümumi dəyəri 200 ABŞ dollarına qədər olan beynəlxalq poçt göndərişləri;
• Azərbaycan Respublikası ərazisinə gəliş zamanı gömrük-buraxılış məntəqələrində rəsmiləşdirilmiş (bəyannamə, GA-5 formalı vəsiqə) şəxsi əşyalar;
• Azərbaycan Respublikasında açılan vərəsəlik hüququ əsasında əldə edilmiş əşyalar və valyuta (Azərbaycan Respublikasından çıxarılması qadağan olunan əşyalardan başqa). Bunların respublikadan çıxarılmasına əsas, varislik hüququ haqda və həmin əşyaların varisliyə aid olması haqda təsdiqedici sənədin olmasıdır.

Azərbaycan Respublikasından müvəqqəti olaraq xarici ölkələrə gedən fiziki şəxslər, yalnız şəxsi istifadələri üçün nəzərdə tutulan qiymətli metallardan və daşlardan hazırlanmış məmulatları (Təlimatın 3 ¹-li əlavəsində göstərilmiş siyahı) geri qaytarmaq şərtilə gömrük orqanlarında rəsmiləşdirdikdən sonra apara bilərlər.

3.2. Yarımbəndin 2-ci və 3-cü abzaslarında göstərilən məbləğlərdən artıq malların aparılması Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1997-ci il 24 iyun tarixli 609 saylı fərmanı ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan Respublikasında idxal-ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi Qaydaları» və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 iyun tarixli 62 saylı qərarı ilə tənzimlənir.

4. Daimi yaşayış məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası ərazisinə köçüb gələn və Azərbaycan Respublikasından köçüb gedən fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Gömrük buraxılış məntəqələrindən malların keçirilməsi qaydası

4.1. Azərbaycan Respublikasına daimi yaşayış üçün köçüb gələn fiziki şəxslər aşağıdakıları rüsumsuz gətirə bilərlər:

a) Adambaşına ümumi dəyəri 20000 ABŞ dollarına qədər olan və ailə üçün zəruri olan mebel, məişət cihazları, əşya və mallar, həmçinin iki il müddətində özgəninkiləşdirməmək şərti ilə ailə üçün bir nəqliyyat vasitəsini (nəqliyyat vasitəsi qeydiyyatdan çıxarılmalıdır).

Bu məbləğlərdən artıq mal gətirildikdə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 saylı qərarlarına uyğun gömrük rüsumları tətbiq edilir.

4.2. Azərbaycan Respublikasından daimi yaşayış məqsədi ilə xarici ölkələrə köçüb gedən fiziki şəxslər rüsumsuz apara bilərlər:

a) adambaşına ümumi dəyəri 10000 (on min) ABŞ dolları məbləğində şəxsi istifadə üçün nəzərdə tutulan mallar və adambaşına (16 yaşdan yuxarı) 1000 (min) ABŞ dolları həcmində qiymətli metal və daşlardan hazırlanmış məmulatlar.

Bu məbləğlərdən artıq mal aparıldıqda, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1997-ci il tarixli 609 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan Respublikasında idxal-ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi Qaydaları» və Nazirlər Kabinetini 1997-ci il 16 iyun tarixli 62 saylı qərarı ilə tənzimlənir.

5. Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən keçirilən nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi

Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən fiziki şəxslər tərəfindən istehsalat və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan nəqliyyat vasitələri (xarici iqtisadi fəaliyyətdəki əmtəə nomenklaturasının 8703-cü qrupu) keçirilərkən:

5.1. Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhəddindən nəqliyyat vasitələrinin keçirilməsi onların gömrük rejimlərinə uyğun həyata keçirilir:

a) Azərbaycan Respublikası gömrük ərazisində, yaxud bu ərazidən kənarda sərbəst tədavül (dövriyyə) üçün;

b) Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə müvəqqəti gətirmək və ya bu ərazidən müvəqqəti aparmaq məqsədi ilə;

v) Azərbaycan Respublikası ərazisindən tranzit keçid üçün.

5.2. Fiziki şəxslər aşağıdakı şərtlərlə nəqliyyat vasitələrini Azərbaycan Respublikasının ərazisinə gətirə və apara bilərlər:

• nəqliyyat vasitələri bəyan edilərsə;
• gömrük ödənişləri həyata keçirilərsə;
• Azərbaycan Respublikasının gömrük qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş başqa tələblər yerinə yetirilərsə.

5.3. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilən və bu ərazidən aparılan nəqliyyat vasitələrinin bəyan edilməsi (rəsmən bildirilməsi) Azərbaycan Respublikası gömrük orqanı tərəfindən gömrük sərhəd buraxılış məntəqəsindən keçərkən həyata keçirilir.

5.4. Azərbaycan Respublikası gömrük sərhəd buraxılış məntəqələrindən keçərkən, nəqliyyat vasitələrinin sahibləri gömrük orqanlarına bəyannamə ilə yanaşı, nəqliyyat və malları müşayiət edən, eləcə də gömrük rəsmiləşdirilməsi tələb olunan (şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd, hesab kağızları, qəbzlər, arayışlar və s.) sənədləri təqdim etməlidirlər.

5.5. Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən nəqliyyat vasitələri üçün gömrük ödənclərinin ödənilməsi nəqliyyat vasitələri sahibinin yaşadığı ərazidəki gömrükxanada həyata keçirilir. (Ərizənin forması əlavə edilir). Digər gömrükxanada nəqliyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi və onlar üçün gömrük ödənişlərinin alınması, nəqliyyat vasitəsi sahibinin yaşadığı ərazidə yerləşən müvafiq gömrük orqanının yazılı razılığı ilə həyata keçirilə bilər.

Qeyd: Nəqliyyat təşkilatları ilə bağlanmış müqaviləyə əsasən sərhəddən keçirilən nəqliyyat vasitələri üçün təyinat gömrükxanasında müvafiq gömrük ödənişləri ödənildikdən sonra gömrük bəyannaməsi qəbul edilir.

5.6. Azərbaycan Respublikasında daimi qeydiyyatda olmayan vətəndaşlar tərəfindən sərbəst dövriyyə rejimi altında Azərbaycan Respublikasına gətirilən nəqliyyat vasitələri üçün gömrük ödənişlərinin alınması sərhəd gömrükxanası tərəfindən həyata keçirilir və həmin nəqliyyat vasitələrinin sərhəd gömrükxanasına gətirilməsi məsuliyyətini sərhəd gömrük məntəqəsi daşıyır.

5.7. Respublikaya gətirilən nəqliyyat vasitələri və onun sənədlərinin beş gün müddətinə təyinat gömrükxanasına çatdırılması barədə sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsində nəqliyyat vasitəsinin sahibindən iki nüsxədən ibarət iltizam alınır.

• İltizamın hər iki nüsxəsi sərhəd gömrük məntəqəsinin məsul gömrük əməkdaşının şəxsi nömrəli möhürü ilə təsdiqlənir və qeydiyyat jurnalında qeydiyyatı aparılır.
• Qeydiyyat jurnalları nömrələnib ümumi şöbədə qeydiyyatdan keçirilərək gömrükxananın möhürü ilə təsdiqlənir. Jurnalda nəqliyyat vasitəsi sahibinin şəxsiyyətini müəyyən edən sənədin və nəqliyyat vasitəsinin texniki göstəriciləri qeyd edilib, məsul gömrük əməkdaşının şəxsi möhürü və imzası ilə təsdiqlənir.
• Sərhəd gömrük məntəqələri qeydə aldıqları hər bir şəxsi nəqliyyat vasitəsinin təyinat gömrükxanasına çatdırılma müddətini, texniki göstəricilərini və jurnalın bütün qrafalarını dəqiq doldurub nəzarətdə saxlamalı və təyinat gömrükxanasını telefonoqramla məlumatlandırmalıdır.

İltizamın təyinat gömrükxanasına təqdim olunmuş birinci nüsxəsi məsul gömrük əməkdaşı tərəfindən götürülür və işə əlavə edilir.

• İltizamın ikinci nüsxəsi, sərhəd gömrük məntəqəsində nəzarətdə saxlanılır.

5.8. Məsul gömrük əməkdaşı müvafiq sənədləri yoxladıqdan sonra jurnalda müvafiq qeydiyyatlar edir və bu qeydləri şəxsi möhürü və imzası ilə təsdiqləyir.

5.9. Nəqliyyat vasitələrinin və sənədlərin təyinat yerinə çatdırılmasına nəzarət sərhəd gömrükxanaları tərəfindən həyata keçirilir.

5.10. Təyinat gömrükxanaları hər bir şəxsi nəqliyyat vasitələri haqqında sərhəd gömrükxanasından göndərilmiş telefonoqramları qeydiyyat jurnalının 17-ci qrafasında qeyd edilir. (Əlavə ¹ 8).

• Nəqliyyat vasitəsi gömrük rəsmiləşdirilməsindən keçdikdən sonra təyinat gömrükxanası tərəfindən telefonoqram sərhəd gömrükxanasına verilir və jurnalın 19-cu qrafasında «Qeyd» hissəsində qeyd olunur.
• Təyinat gömrükxanası tərəfindən verilmiş telefonoqram gömrükxana rəisi və ya onu əvəz edən şəxs tərəfindən imzalanır.
• Sərhəd gömrük məntəqəsinin qeydiyyat jurnalında nəzarətdə saxlanılan nəqliyyat vasitəsinin təyinat gömrükxanasına çatması barədə telefonoqram qeydiyyat jurnalında qeyd edildikdən sonra nəqliyyat vasitəsi nəzarətdən çıxarılır. (Əlavə ¹ 8).

5.11. Gömrük nəzarəti altında olan nəqliyyat vasitəsi təyin olunmuş müddətdə təyinat gömrükxanasına çatdırılmadıqda, (təyinat gömrükxanasından nəqliyyat vasitəsinin rəsmiləşdirilməsi haqqında telefonoqram göndərilmədikdə) sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsi lazımi tədbirlərin görülməsi üçün nəqliyyat vasitələrinin sənədlərinin surətlərini (bəyannamə, iltizam, öhdəlik və s.) təyinat gömrükxanasına göndərir. Təyinat gömrükxanasının Qaçaqmalçılıqla və GQP ilə mübarizə şöbəsinin (bölməsinin) əməkdaşları gömrük nəzarətindən yayınmış nəqliyyat vasitəsi haqqında qanuna müvafiq tədbir görüb, nəticəsi barədə sərhəd gömrükxanasına və Gömrük Komitəsinin Qaçaqmalçılıq və GQP ilə Mübarizə Baş İdarəsinə məlumat verir.

5.12. Sərbəst dövriyyə üçün gətirilən nəqliyyat vasitələri gömrük buraxılış sərhəddindən keçdiyi vaxtdan 30 gündən gec olmayaraq bəyan edilməlidir. Bəyan edilmə tarixindən asılı olmayaraq, gömrük buraxılış sərhəddindən keçmə tarixi bəyan edilmə tarixi hesab edilir.

5.13. Fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhəddini keçənədək istehsal buraxılış tarixindən 1 (bir) ilədək keçmiş nəqliyyat vasitələri üçün (bir ilədək özgəninkiləşdirməmək şərti ilə) yürüş kilometrindən asılı olmayaraq, mühərrikin həcminin kubsantimetri üçün 0,4 ABŞ dolları məbləğində rüsum ödənilir.

MDB üzvü olan ölkələrin hüdudlarından kənarda istehsal edilmiş və MDB üzvü olan ölkələrin istehsalı (mənşə sertifikatı) olan minik avtomobilləri MDB ölkələri hüdudları kənarından Azərbaycan Respublikasına gətirilən, istehsal buraxılış tarixindən bir ilə qədər keçmiş minik avtomobillərinə bəyan edilmə tarixindən asılı olmayaraq həmin avtomobillərin gömrük dəyərinin 15 faizi məbləğində aksiz vergisi tətbiq edilir.

5.14. Gömrük sərhəddini keçənədək istehsal buraxılış tarixində 1 (bir) ildən çox ötmüş nəqliyyat vasitələri üçün yürüş kilometrindən asılı olmayaraq, mühərrikin həcminin hər kubsantimetrinə 0,7 ABŞ dolları məbləğində rüsum ödənilir.

5.15. Nəqliyyat vasitələrinin Dövlət Yol Polisində qeydiyyata alınması gömrük orqanları tərəfindən fiziki şəxslər üçün vəsiqə, hüquqi şəxslər üçün yük gömrük bəyannaməsi əsasında həyata keçirilir. (Vəsiqənin forması əlavə olunur. Əlavə ¹ 9).

5.16. Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən nəqliyyat vasitələri Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Dövlət Yol Polisi orqanlarında qeydiyyatdan keçməlidir.

5.17. Azərbaycan Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Dövlət Yol Polisi orqanları nəqliyyat vasitələrinin qeydiyyatını Azərbaycan Respublikası gömrük orqanı tərəfindən verilmiş Azərbaycan Respublikasına gətirilən nəqliyyat vasitələri üçün verilmiş «Vəsiqə» əsasında həyata keçirirlər.

5.18. Vəsiqənin «Gömrük orqanlarının qeydləri» qrafasında gömrük orqanının məsul şəxsi tərəfindən aşağıdakılar yazılır:

a) gömrük orqanı tərəfindən həmin orqanın icazəsi olmadan nəqliyyat vasitələrinin hansı müddətə başqa fiziki, yaxud hüquqi şəxsin istifadəsinə və ya sahibliyinə verilməsinə məhdudiyyət qoyulması haqda;

b) həmin nəqliyyat vasitələrinin etibarnamə (icra müqaviləsi) ilə gətirilib-gətirilmədiyi, etibarnamənin verilmə tarixi və müddəti, eləcə də, sənədlərin əslinin nəqliyyat vasitələri sahibindən alınmadığı haqda;

v) gömrük haqlarının ödənilməsi ilə əlaqədar nəqliyyat vasitələri sahibinin ondan istifadə edilməsinə və nəqliyyat vasitələrinin onun sahibliyində olmasına qoyulmuş məhdudiyyətlərin götürülüb-götürülməməsi haqda;

Qeyd:

a) yarımbəndi müvəqqəti gətirilən;

b) yarımbəndi sərbəst dövriyyə üçün gətirilən nəqliyyat vasitələrinə;

v) yarımbəndi isə hər iki rejimə aiddir.

5.19. Vəsiqədə nəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri qeyd edilir və gömrükxananın möhürü, eləcə də vəsiqəni verən məsul şəxsin imzası və şəxsi nömrəli möhürü ilə təsdiqlənir. Nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyata alınması barədə vəsiqə verildiyi tarixdən etibarən beş gün müddətində Azərbaycan Respublikası DİN DYP-nə təqdim edilməlidir. Vəsiqənin surəti nəqliyyat vasitələrinin sənədlərinin (texniki pasport, etibarnamə, öhdəlik, qəbzlər, arayışlar, bəyannamə, iltizam, ərizə, şəxsiyyəti təsdiq edən sənəd, qaimələr və s.) surətləri ilə birlikdə gömrükxanada işə tikilir.

Vəsiqə gömrük orqanının ümumi şöbəsində qeydiyyatdan keçir.

5.20. Fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarının icazəsi ilə müvəqqəti, yəni bir ilədək gətirilən nəqliyyat vasitələri üçün (mənşə ölkəsindən asılı olmayaraq), həmin müddət ərzində digər fiziki və ya hüquqi şəxsə özgəninkiləşdirilməməklə sahibliyə verilməmək barədə Azərbaycan Respublikasının gömrük orqanlarına öhdəlik verildikdən sonra gömrük rüsumundan azad edilir. (Öhdəliyin forması əlavə edilir. Əlavə ¹ 10).

5.21. Təyinat gömrükxanasında müvəqqəti gətirilmiş nəqliyyat vasitəsinə gömrük «Vəsiqəsi» verilir və Azərbaycan Respublikası DİN-nin Dövlət Yol Polisi orqanları həmin vəsiqə əsasında nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti qeydiyyatını həyata keçirir.

Qeyd: Respublikaya 10 gündən aşağı müddətə müvəqqəti gətirilən nəqliyyat vasitələri (o cümlədən MDB ölkələrindən) sərhəd gömrük buraxılış məntəqələrində qeydiyyata alınır və həmin müddət ərzində Azərbaycan Respublikasından geri aparacağı haqda nəqliyyat vasitəsi sahibindən öhdəlik alınmaqla buraxılır və nəzarətdə saxlanılır. Bu nəqliyyat vasitələrinə gömrük vəsiqəsi verilmir.

5.22. Nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti gətirilməsinə nəqliyyat vasitəsi sahibinin ərazisində göstərilən rejimə (müvəqqəti) və vizanın müddətinə uyğun təyinat gömrükxanası tərəfindən icazə verilir və belə nəqliyyat vasitələri nəzarətdə saxlanılır.

5.23. Fiziki şəxslər tərəfindən müvəqqəti rejim altında gətirilmiş nəqliyyat vasitəsi onun sahibi tərəfindən sərbəst dövriyyə rejiminə keçirildikdə, nəqliyyat vasitəsinin sahibi ərizə ilə nəqliyyat vasitəsinin qeydiyyatda olduğu gömrükxanaya müraciət edir. Sonra isə nəqliyyat vasitəsi üçün müvafiq gömrük ödəncləri ödənilib vəsiqə yazılır və bu vəsiqə əsasında nəqliyyat vasitəsinin sahibi həmin nəqliyyat vasitəsini notarial kontor və yaxud komissyon mağazada istədiyi şəxsə sata və ya bağışlaya bilər.

Qeyd: Xarici ölkələrdən öz ehtiyacları üçün, yaxud sonradan daxili bazarda satmaq üçün gətirilən nəqliyyat vasitələri, satılan (başqasına verilən) hallarda, onların yeni mülkiyyətçilərinin adına qeydə alınmasını təsdiq edən sənədlər (hesab-arayış, bağışlanma müqaviləsi və s.), gömrük orqanlarının vəsiqəsi əsasında aparılır.

5.24. Müvəqqəti gətirilmə rejimi aşağıdakı nəqliyyat vasitələrinə aiddir:

a) xarici ölkə nümayəndələrinə (MDB ölkələri də daxil olmaqla), beynəlxalq təşkilatlara, onların məsul şəxslərinə və köməkçi heyətinə, xarici şirkət nümayəndəliklərinə, onların əməkdaşlarına və s. şəxsi istifadə üçün nəzərdə tutulanlara;

b) Azərbaycan Respublikasında və onun hüdudları kənarında daimi qeydiyyatda olan, eləcə də etibarnamə, yaxud müqavilə üzrə xarici ölkə ərazisindəki (MDB ölkələri də daxil olmaqla) fiziki şəxslərin istifadə etmələri üçün onlara icarəyə verilənlərə;

v) Azərbaycan Respublikası sərhəddindən kənarda daimi qeydiyyatda olan və respublika ərazisinə müvəqqəti gələn fiziki şəxslərin istifadəsi üçün nəzərdə tutulanlara;

Bu halda müvəqqəti gətirilməyə, həmin şəxslərin nəqliyyat vasitələri ilə (bir şərtlə ki, nəqliyyat vasitələri müvəqqəti qaldığı ölkədə qeydiyyatdan keçsin) məzuniyyət, yaxud ezamiyyət məqsədi ilə Azərbaycan respublikası ərazisinə giriş zamanı icazə verilir.

5.25. Müvəqqəti gətirilən nəqliyyat vasitələri təyinat gömrükxanasına gətirilərkən, nəqliyyat vasitəsinin sahibi sərhəd buraxılış məntəqəsində öhdəlik götürür və həmin öhdəliyi bəyannamə ilə birlikdə təyinat gömrükxanasına təqdim edir. (Əlavə ¹ 10).

• Öhdəlik üç nüsxədən ibarət tərtib edilir.
• Öhdəliklərin hər üç nüsxəsinə sərhəd gömrük məntəqəsinin məsul gömrük əməkdaşının şəxsi nömrəli möhürü ilə təsdiqlənib, qeydiyyat nömrəsi ardıcıllıqla qeydiyyat jurnalına daxilolma tarixi ilə nəzarətə götürülür.
• Öhdəliyin birinci nüsxəsi nəqliyyat vasitəsi sahibinə verilir və nəqliyyat vasitəsinin sahibi həmin öhdəliyi təyinat gömrükxanasına təqdim edir.
• Öhdəliyin ikinci nüsxəsi sərhəd gömrük məntəqəsində işə tikilir.
• Öhdəliyin üçüncü nüsxəsi sərhəd gömrükxanasının statistika bölməsinə hər gün qeydiyyat jurnalında nömrə ardıcıllığı ilə təhvil verilir.
• Öhdəlik müddəti qurtarana kimi sərhəd buraxılış gömrük məntəqəsindən respublikaya müvəqqəti gətirilən nəqliyyat vasitələri çıxarılarsa, nəqliyyat vasitəsi sahibi təyinat gömrükxanasında olan öhdəliyin birinci nüsxəsini özü ilə götürüb çıxış sərhəd gömrük məntəqəsinə təqdim edir və öhdəliyə məsul gömrük əməkdaşı tərəfindən daxil olma və çıxma tarixi qeyd edilir və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqlənir.
• Öhdəlik gömrük buraxılış məntəqəsinin əməkdaşı tərəfindən nəzarətdən çıxarılmaq üçün götürülür və bu barədə sərhəd gömrükxanasının statistika bölməsinə öhdəliklərin nömrə ardıcıllığı ilə təhvil verilməlidir.
• Sərhəd gömrükxanasının statistika bölməsi ayda iki dəfə hər 15 (on beş) gündən bir nömrə ardıcıllığı ilə yığılmış öhdəlikləri hesabat kimi Dövlət Gömrük Komitəsinin Statistika və Təhlili İdarəsinə təhvil verir.
• Gömrük Statistikası və Təhlili İdarəsi bütün sərhəd buraxılış məntəqələrindən yığılan öhdəliklərin hesabatlarını yoxlayıb, vaxtı keçmiş müvəqqəti gətirilən nəqliyyat vasitələrinin tapılması üçün 5 (beş) gün müddətinə təyinat gömrükxanalarına yazılı göstəriş verməlidir. Təyinat gömrükxanası qanuna müvafiq tədbirlər görüb, bu haqda Dövlət Gömrük komitəsinin Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması ilə Mübarizə Baş İdarəsinə məlumat verir.
• Təyinat gömrükxanasının Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması ilə mübarizə şöbəsinin (bölməsinin) əməkdaşları müvəqqəti gətirilmiş öhdəlikdə müddəti keçmiş nəqliyyat vasitəsinin sahibini tapıb, qüvvədə olan Gömrük Məcəlləsinə görə məsuliyyətə cəlb edirlər.

5.26. Nəqliyyat vasitələrinin müvəqqəti gətirilmə müddəti nəqliyyat vasitəsi sahibinin ərizəsinə uyğun olaraq, bu gətirilmənin məqsəd və şəraiti nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikası Gömrük Komitəsi tərəfindən uzadıla bilər.

5.27. Xarici ölkə nümayəndəliklərinin və beynəlxalq təşkilatların məsul şəxslərinin hər ailə üzvünə şəxsi istifadələri üçün n/ vasitələrini (xarici iqtisadi mal nomenklaturasının 8703 qrupu) müvəqqəti gətirmələrinə icazə verilir.

• Qalan fiziki şəxslərə hər ailə üçün bir n/vasitəsini (xarici iqtisadi mal nomenklaturasının 8703 qrupu) müvəqqəti gətirmələrinə icazə verilir.

5.28. Fiziki şəxslər tərəfindən bu Təlimatın 5.13. yarımbəndinin müddəaları pozulduqda, Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən nəqliyyat vasitəsi üçün bütün gömrük ödənişlərinin ümumi cəminə bərabər miqdarda gömrük ödənci tutulur, yəni həmin nəqliyyat vasitəsi hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslər üçün müəyyən edilmiş qaydada rəsmiləşdirilir. Hesablanmış tədiyə məbləği ilə əvvəlcə ödənilmiş tədiyə məbləği arasındakı fərq ödənilir.

Təlimatın 5.20. yarımbəndinin müddəaları pozulduqda, ödənişlər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 saylı qərarlarına uyğun ödənilməlidir.

5.29. Fiziki şəxslər tərəfindən gətirilən və xarici iqtisadi fəaliyyətdəki əmtəə nomenklaturasının 8703 qrupuna şamil edilməyən nəqliyyat vasitələrinə Yük Gömrük Bəyannaməsi tətbiq edilməklə, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 saylı qərarlarına uyğun gömrük ödənişləri alınır.

5.30. Fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasındakı fiziki və hüquqi şəxslərin ünvanına nəqliyyat vasitələrinin göndərilməsi bütün gömrük ödənişlərinin ümumi cəminə bərabər miqdarda gömrük ödənci ödənilmək şərti ilə həyata keçirilə bilər. Ödənişlər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 1997-ci il 2 sentyabr tarixli 101 saylı, 21 iyul 1997-ci il tarixli 81 saylı və 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 saylı qərarlarına uyğun ödənilir.

5.31. Azərbaycan Respublikası ərazisində yaşayan fiziki şəxslərin ünvanlarına hüquqi şəxslər tərəfindən nəqliyyat vasitələri göndərilərsə, həmin nəqliyyat vasitələrinin gömrük rəsmiləşdirilməsi hüquqi şəxs tərəfindən Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 14.06.97-ci il tarixli 609 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq olunmuş «Azərbaycan Respublikasında idxal-ixrac əməliyyatlarının tənzimlənməsi Qaydaları» və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 02 sentyabr 1997-ci il tarixli, 101 saylı və 1997-ci il 16 iyun tarixli 61 və 62 saylı qərarlarına uyğun həyata keçirilir.

Bu halda hüquqi şəxs, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 14.06.97-ci il tarixli 609 saylı Fərmanı ilə təsdiq olunmuş Qaydaların 14.5.2. bəndinə uyğun sənədləri gömrük orqanlarına təqdim etməlidir.

Nəqliyyat vasitəsini göndərənin və alanın adı yol-nəqliyyat sənədlərinə əsasən müəyyən olunur.

5.32. Əlillər üçün xüsusi olaraq hazırlanmış nəqliyyat vasitələri və ya digər hərəkət vasitələri Azərbaycan Respublikası ərazisinə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin təsdiqedici sənədi olduğu təqdirdə rüsumsuz gətirilir.

5.33. Fiziki şəxslərin nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikası gömrük sərhədlərindən kənara çıxarmalarına və onlardan xaricdə sərbəst istifadə etmələrinə bu nəqliyyat vasitələrinin qiymətlərinin çıxarılan başqa malların dəyəri ilə birlikdə 1000 ABŞ dollarından artıq olmadığı təqdirdə icazə verilir.

5.34. Əgər çıxarılan nəqliyyat vasitələrinin dəyəri başqa malların qiymətləri ilə birlikdə 1000 (min) ABŞ dollarından artıqdırsa, bu nəqliyyat vasitələrinin çıxarılması xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçıları üçün müəyyən edilmiş tarif və qeyri-tarif tənzimlənməsinin gömrük rüsumu tutulmasının və gömrük rəsmiləşdirilməsinin ümumi qaydalarına əsasən həyata keçirilir.

5.35. Azərbaycan Respublikasından daimi yaşayış üçün xarici ölkələrə köçüb gedən fiziki şəxslərin nəqliyyat vasitələrini rüsumsuz keçirmələrinə, həmin nəqliyyat vasitələrinin çıxarılan başqa mallarla bir yerdə qiyməti ailənin hər üzvünə 10000 (on min) ABŞ dolları hesabından artıq olmadıqda icazə verilir. Məbləğ artıq olduqda bu nəqliyyat vasitəsinin çıxarılması xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçıları üçün müəyyən edilmiş tarif və qeyri-tarif tənzimlənməsinin, gömrük rüsumunun tutulmasının və gömrük rəsmiləşdirilməsinin ümumi qaydalarına əsasən həyata keçirilir.

Qeyd: Daimi yaşayış üçün xarici ölkələrə köçüb gedən fiziki şəxslər şəxsi nəqliyyat vasitələrini DYP-nin qeydiyyat şöbəsində mütləq qeydiyyatdan çıxarmalıdırlar.

5.36. Şəxsi istifadə məqsədi ilə nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikası ərazisindən bir ilə qədər müddətə müvəqqəti çıxarılmasına icazə verilir. Bu halda nəqliyyat vasitələri üçün gömrük haqqı tutulmur və nəqliyyat vasitəsi sahibinin Azərbaycan Respublikasında daimi qeydiyyatda olması vacibdir.

5.37. Nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti çıxarılmasına nəqliyyat vasitəsi sahibinin ərizəsinə və onun həmin nəqliyyat vasitəsini bu Təlimatın 2.24. maddəsində göstərilən müddət ərzində Azərbaycan Respublikası ərazisinə qaytaracağı haqda götürdüyü yazılı öhdəliyə əsasən icazə verilir.

Öhdəlik sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsində üç nüsxədə yazılır və nəqliyyat vasitələrinin buraxılması üçün əsas sayılır. (Əlavə ¹ 11).

Öhdəliklər sərhəd gömrük məntəqəsi işçisinin imzası, tarixi, məsul gömrük əməkdaşının şəxsi nömrəli möhürü ilə təsdiqlənir.

Öhdəliyin birinci nüsxəsi nəqliyyat vasitəsi sahibinə verilir.

Öhdəliyin ikinci nüsxəsi işə tikilir.

Öhdəliyin üçüncü nüsxəsi sərhəd gömrük buraxılış gömrükxanasının statistika bölməsinə qeydiyyat jurnalına nömrə ardıcıllığı ilə təhvil verilir.

Sərhəd gömrükxanasının statistika bölməsi ayda iki dəfə hər 15 (on beş) gündən bir nömrə ardıcıllığı ilə yazılmış öhdəlikləri hesabat kimi Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük Statistikası və Təhlili İdarəsinə təhvil verirlər.

5.38. Nəqliyyat vasitəsi sahibinin ərizəsinə görə nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti çıxarılma müddəti bu çıxarılmanın məqsəd və şəraiti nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi tərəfindən uzadıla bilər.

5.39. Müvəqqəti çıxarılma müddəti başa çatdıqdan sonra nəqliyyat vasitələrini sərbəst dövriyyə rejiminə salmaq üçün fiziki şəxslər ərizə ilə yaşadığı ərazidə yerləşən gömrükxanaya müraciət etməlidir. Belə olan halda həmin gömrükxana (idarə) öhdəliyi vermiş gömrükxanaya sorğu ilə müraciət edib sənədlərin düzgünlüyünü yoxlamalıdır.

Bu halda nəqliyyat vasitələri üçün Azərbaycan Respublikasının qüvvədə olan qanunvericiliyinə uyğun gömrük ödənişləri ödənilir.

5.40. Nəqliyyat vasitələrini müvəqqəti çıxaran və onları öhdəlikdəki müddət ərzində Azərbaycan Respublikasına qaytarmayan fiziki şəxslər Azərbaycan Respublikasında qüvvədə olan Gömrük Məcəlləsinə uyğun məsuliyyət daşıyırlar.

5.41. Nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikası ərazisinə qaytarılmasına nəzarət sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsi tərəfindən həyata keçirilir. Sərhəd buraxılış məntəqəsində öhdəliklər qeydiyyat jurnalında qeyd olunmaq şərti ilə nəzarətdə saxlanılır.

5.42. Qaytarılan nəqliyyat vasitələri öhdəlikdə göstərilən müddətdə sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsindən respublikaya daxil olubsa, sərhəd gömrük məntəqəsində məsul gömrük əməkdaşı tərəfindən nəqliyyat vasitəsi sahibinə verilmiş birinci nüsxə öhdəlik götürülür, imza və şəxsi möhürlə təsdiq edilərək qeydiyyat jurnalının nəzarət qrafasında nəzarətdən çıxarılır.

Respublikadan müvəqqəti çıxarılan nəqliyyat vasitələri öhdəlikdə göstərilən müddətdən sonra 15 (on beş) gün ərzində qaytarılmadıqda, sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsi öhdəliyin surətini hesabat şəklində statistika bölməsinə öhdəliklərin nömrə ardıcıllığı ilə təhvil verməlidir.

Sərhəd gömrükxanasının statistika bölməsi ayda iki dəfə hər 15 gündən bir nömrə ardıcıllığı ilə yığılmış öhdəlikləri hesabat kimi Statistika və Təhlili İdarəsinə təhvil verir.

Gömrük Statistika və Təhlili İdarəsi bütün sərhəd gömrük buraxılış məntəqələrindən yığılan öhdəliklərin hesabatını yoxlayıb, vaxtı keçmiş müvəqqəti çıxarılan nəqliyyat vasitəsinin tapılması üçün beş gün müddətinə fiziki şəxsin yaşadığı ərazidə yerləşən gömrükxanaya müraciət edir. Həmin gömrükxananın Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması şöbəsinin (bölməsinin) əməkdaşları müvəqqəti çıxarılmış və öhdəlikdə müddəti keçmiş nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti aparılması müddətinin pozulduğu haqda Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyinə uyğun tədbirlər görür və görülmüş tədbirlər haqda Azərbaycan Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsinin Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması ilə Mübarizə Baş İdarəsinə məlumat verir.

5.43. Azərbaycan Respublikasından müvəqqəti aparılmış nəqliyyat vasitəsi başqa sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsindən gətirildikdə, sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsində nəqliyyat vasitəsinə verilmiş birinci nüsxə öhdəlik götürülür, imza və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiq olunur.

Həmin nəqliyyat vasitəsinə öhdəlik yazmış sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsinə telefonoqramla məlumat verilir və öhdəliyi həmin gömrükxanaya göndərir.

5.44. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisindən tranzit qaydada keçirilən nəqliyyat vasitələri Azərbaycan Respublikasının bir sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsindən digərinə belə nəqliyyat vasitələrinin daşınmasını həyata keçirən fiziki şəxsin məsuliyyəti altında aparıla bilər.

5.45. Azərbaycan Respublikası gömrük ərazisindən nəqliyyat vasitələrinin tranzit qaydada keçirilməsi, həmin nəqliyyat vasitəsinin daxil olduğu Azərbaycan Respublikasının sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsinin icazəsi ilə (Azərbaycan Respublikası Hökumətinin belə tranzitə məhdudiyyət qoyduğu hallar istisna olmaqla) yerinə yetirilir.

5.46. Nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikası gömrük ərazisindən tranzitlə keçirilməsi üçün gömrük bəyannaməsində göstərdiyi gömrük rejiminə uyğun həyata keçirilir:

• Bəyannamə iki nüsxədən ibarət yazılır.
• Nəqliyyat vasitəsinin texniki göstəriciləri qeyd edilmiş bəyannamələrə gömrük buraxılış məntəqəsinin məsul gömrük əməkdaşı tərəfindən şəxsi möhürlə təsdiqlənir. Bəyannamələrin qeydiyyat qrafasında təyinat sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsinin adı və çatma müddəti göstərilməlidir. Qeydiyyat jurnalında bəyannamələrin qeydiyyatı aparılır.
• Bəyannamələrin birinci nüsxəsi giriş sərhəd gömrük məntəqəsində işə tikilib, nəzarətdə saxlanılır.
• Bəyannamənin ikinci nüsxəsi nəqliyyat vasitəsinin sahibinə verilir ki, sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsinə təhvil versin.
• Sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsinin məsul gömrük əməkdaşı tərəfindən bəyannaməyə şəxsi nömrəli möhür vurulur və bu haqda keçid gömrükxanasına rəsmi olaraq telefonoqramla məlumat verilir. Həmin nəqliyyat vasitəsi keçid gömrükxanasından keçdikdən sonra nəzarət qrafasından çıxarılır.

5.47. Tranzit nəqliyyat vasitələrinin keçid gömrükxanalarına çatdırılma müddəti beş gündən artıq olmamalıdır.

5.48. Göstərilən müddətdən iki gün keçdikdən sonra tranzit keçən nəqliyyat vasitələri keçid gömrükxanasına çatmadıqda, giriş gömrükxanasının Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması ilə Mübarizə şöbəsi (bölməsi) tərəfindən qanun çərçivəsində müvafiq tədbirlər görülüb Dövlət Gömrük Komitəsinin Qaçaqmalçılıq və Gömrük Qaydalarının Pozulması ilə Mübarizə Baş İdarəsinə məlumat verilir.

6. Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən bəzi kateqoriyalı malların keçirilməsi qaydaları

6.1. Bu Təlimatda nəzərdə tutulmuş qaydada bəzi kateqoriyalı mallar müvafiq dövlət orqanlarının icazəsi ilə həyata keçirilir:

a) ov silahları, onların sursatları — Azərbaycan Respublikası DİN-nin icazəsi olduqda;

b) heyvanlar, baytarlıq təbabətində tətbiq olunan dərman, bioloji preparatlar və baytarlıq ləvazimatları, bitkilər, heyvan və bitki mənşəli xammal müvafiq dövlət orqanlarının icazəsi olduqda gömrük buraxılış məntəqələrindən keçirilə bilər. Belə ki:

• Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti Yanında Dövlət Bitkilərin Karantin Müfəttişliyi — bitki mənşəli məhsul və xammallarda karantin obyektinin olub-olmamasını müəyyən edir;
• Azərbaycan Respublikası Dövlət Baytarlıq Komitəsi — baytarlıq təbabətində tətbiq edilən bioloji preparatlar və baytarlıq ləvazimatları və heyvan mənşəli xammalın yararlı olub-olmamasını müəyyən edir;
• Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi nəzdində Respublika Sanitariya Karantin Müfəttişliyi — bitki mənşəli məhsulların qida üçün yararlı olub-olmamasını müəyyən edir.

6.2. Azərbaycan Respublikası ərazisinə gələn və xaricə gedən fiziki şəxslər şəxsi istifadə üçün zəruri olan miqdarda dərman vasitələrini maneəsiz gətirə və apara bilər.

Fiziki şəxslər tərəfindən bu miqdardan artıq dərman vasitələrinin idxalı və ixracı Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1997-ci il 17 yanvar tarixli 540 nömrəli Fərmanı ilə müəyyən olunmuş qaydada həyata keçirilir.

Qeyd: Fiziki şəxslər tərəfindən gətirilən və kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan mallar gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatana qədər (lazımi sənədlərin gömrükxanaya təqdim edilməsi, gömrükxanada qeydiyyatın aparılması, mallara və əşyalara baxış keçirilməsi, bəyanetmə, gömrük yığımları və rüsumlarının ödənilməsi və s.) gömrük nəzarəti altında (yeni Gömrük Məcəlləsinə uyğun olaraq gömrük anbarları yaradılana qədər) 2 nömrəli gömrük (GA-2) arayışı, yaxud akt əsasında məsul saxlanca verilə bilər (qaçaqmalçılıq və gömrük qaydalarının pozulması əlaməti olmadıqda).

6.3. Hər bir fiziki şəxs tərəfindən nərə, ağ balıq və qızıl balıq kürüsünün hər birindən 600 qrama qədər aparıla bilər.

6.4. Bədii, tarixi, elmi əhəmiyyət kəsb edən və başqa qiymətli mədəni əşyalar (o cümlədən 1965-ci ilə qədər buraxılmış, yerli və xarici seriyalı və kütləvi istehsal məhsulu olmayan əşyalar, əllə toxunmuş xalça məmulatları, büllur, çini və keramik qabları, musiqi alətləri, təsviri sənət əsərləri, 1950-ci ilə qədər olan çap məhsulları və s.) Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin icazəsi olduqda və müəyyən edilmiş komission dəyərinin 100%-i məbləğində gömrük rüsumu ödənildikdən sonra aparıla bilər. Bu malların siyahısı Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən hazırlanıb Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük komitəsinə təqdim edilir.

6.5. Əl ilə toxunan xalça və xalq tətbiqi incəsənət əşyalarının fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikasından çıxarılması («Azərxalça») Elm-Yaradıcılıq İstehsal Birliyi tərəfindən kütləvi şəkildə istehsal edilən yeni əl xalçalarının «Azərxalça»nın özü və ya yalnız «Azərxalça»nın istehsal etdiyi xalçaların satışı ilə məşğul olan «Azərbaycan xalçaları» sərgi salonundan alınmış xalçaların «Azərxalça»ya məxsus olması barədə qəbz olduğu hallar istisna olunmaqla) Mədəniyyət Nazirliyinin müvafiq ekspertizası və icazə vəsiqəsi (sertifikat) olmadığı halda qadağan edilir.

6.6. Fiziki şəxslər tərəfindən Azərbaycan Respublikası ərazisinə gətirilən hər bir özügedən motorlu nəqliyyat vasitəsi üçün zavod buraxılış tutumundan əlavə 20 litr yanacaq gətirə bilər.

6.7. Azərbaycan Respublikası ərazisinə gələn hər bir fiziki şəxs 1 litrə qədər spirt və spirtli içkilər və 1000 ədəd (50 qutu) siqaret gətirə bilər. Bu hədlərdən artıq həmin malların gətirilməsi Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 22.03.97-ci il tarixli 24 saylı, 16.06.97-ci il tarixli 61 və 62 saylı qərarları ilə tənzimlənir.

6.8. Azərbaycan Respublikası gömrük buraxılış məntəqələrindən xarici və milli valyutanın çıxarılması qüvvədə olan qanunvericiliklə tənzimlənir. (Gətirilməsi qadağan olunan valyuta (manat), valyuta ilə ödənilən sənədləri, lotereya və s. üçün 4 ¹-li gömrük arayışı, Azərbaycan Respublikasına gətirilən valyuta, valyuta sərvətləri, qiymətli daşlar və s. üçün 4 ¹-li gömrük arayışı yazılır).

7. Azərbaycan Respublikası gömrük sərhəddindən buraxılmayan əşyalara tətbiq

olunan tədbirlər

7.1. Azərbaycan Respublikasından çıxarılarkən qoyulmuş qadağalar və məhdudiyyətlər səbəbindən buraxılmayan əşyaları (qaçaqmalçılıq və gömrük qaydalarının pozulması əlamətləri yoxdursa) sahibi gömrükxanaya saxlanca verə bilər və ya respublika ərazisində onlardan istifadə edə bilər.

Saxlanca verilən əşyalara gömrük orqanları tərəfindən 3 (üç) nüsxədən ibarət GA-2 yazılır və birinci nüsxə əşyaların sahibinə, ikinci nüsxə əşyalarla birlikdə gömrük anbarına, üçüncü nüsxə isə GA-2 kitabında qalır.

7.2. Azərbaycan Respublikasına gələrkən qoyulmuş qadağanlar və məhdudiyyətlər səbəbindən buraxılmayan əşyaları (qaçaqmalçılıq və gömrük qaydalarının pozulması əlamətləri yoxdursa) sahibi xaricə qaytara bilər. Əgər göstərilən əşyalar gətirilən gün sahibi tərəfindən geri qaytarılmırsa, onlar mütləq gömrükxanaya saxlanca verilir.

7.3. Göstərilən malların saxlanma müddəti 2 aydan artıq olmamalıdır.

7.4. Gömrükxanada saxlanılan hər 10 kq mallardan ödəniş alınır:

a) malın dəyərinin 0,05% — birinci 10 günün hər gününə

b) malın dəyərinin 0,1% — bundan sonrakı 10 gününün hər gününə

v) malın dəyərinin 0,15% — bundan sonrakı hər günə

7.5. Azərbaycan Respublikasından aparılarkən qoyulmuş qadağanlar və məhdudiyyətlər səbəbindən buraxılmayan valyuta, istiqraz vərəqələri, lotereya biletləri, qiymətli metallar və daşlar, mirvari, onlardan hazırlanmış zərgərlik və məişət əşyaları, mülkiyyət sənədləri (qaçaqmalçılıq və gömrük qaydalarının pozulması əlamətləri olmadıqda) gömrük orqanları tərəfindən 3 ¹-li gömrük arayışı (GA-3) əsasında saxlanca götürülür.

7.6. Saxlanca götürülmüş valyuta və dəyərlər Azərbaycan Respublikasının banklarında deponentləşmə ilə saxlanılır.

7.7. Saxlanca verilən malların başqa gömrükxanaya və mal sahibinə göndərilməsi ilə gömrük orqanları məşğul olmur.

7.8. Saxlanca verilmiş malların sahibinə qaytarılması, gömrük orqanlarının verdiyi gömrük arayışlarının əslinin təqdim olunması ilə həyata keçirilir.

7.9. Dövlət mənafeyinə, insanların sağlamlığına və mənəviyyatına ziyan vura bilən tutulub saxlanmış mallar geri qaytarılmır.

7.10. Saxlanma müddəti başa çatana kimi sahibi tərəfindən götürülməyən mallar Gömrük Məcəlləsinə əsasən dövlətin nəfinə keçirilir.

8. Azərbaycan Respublikasına fiziki şəxslər tərəfindən gətirilməsi və beynəlxalq

poçt göndərişləri vasitəsilə alınamsı qadağan olunmuş malların siyahısı

8.1. Yivli odlu silah növləri, döyüş sursatı (ov silahları üçün sursatlar istisna edilməklə), hərbi təyinatlı bütün əşyalar, partlayıcı maddələr, hərbi texnika.

8.2. Radioaktiv maddələr.

8.3. Narkotik və psixotrop maddələr, onlardan istifadə üçün ləvazimat.

8.4. Əxlaq pozğunluğunu, zorakılığı, terrorizmi təbliğ və reklam edən materiallar.

8.5. Narkotik, psixotrop, zəhərləyici, partlayıcı maddələrin hazırlanması texnologiyasına aid materiallar.

9. Azərbaycan Respublikasından fiziki şəxslər tərəfindən aparılması və beynəlxalq

poçt vasitəsi ilə göndərilməsi qadağan olunmuş malların siyahısı

9.1. Canlı heyvanlar (it, pişik istisna olmaqla).

9.2. Qiymətli ağac cinsləri (qoz, şabalıd, cökə, palıd, fıstıq, dəmir ağacı).

9.3. Hər cür silah növləri, döyüş sursatı, hərbi təyinatlı hər cür əşyalar, partlayıcı maddələr, hərbi texnika.

9.4. Radioaktiv maddələr.

9.5. Radioaktiv və psixotrop maddələr, onlardan istifadə üçün ləvazimat.

9.6. Əxlaq pozğunluğu, zorakılığı, terrorizmi təbliğ və reklam edən materiallar.

9.7. Narkotik, psixotrop, zəhərləyici, partlayıcı maddələrin hazırlanması texnologiyasına aid materiallar.

9.8. Xüsusi məxfi rabitə vasitələri, onların şifrləri və istismarı haqqında ədəbiyyat.

9.9. Müdafiə, Milli Təhlükəsizlik və Daxili İşlər nazirliklərinin operativ istintanq fəaliyyəti üzrə informasiya sistemləri, sənədləri və arxivləri.

9.10. Dövlət əhəmiyyətli sənədlər, ixtiralar, layihələr.

9.11. Xammal şəklində olan qiymətli metallar və qiymətli daşlar.

9.12. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına düşmüş nadir bitkilər, maral və cüyür buynuzları.

10. Son müddəalar

10.1. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 iyul 1997-ci il tarixli 81 saylı «Azərbaycan Respublikasının gömrük buraxılış məntəqələrindən

fiziki şəxslər tərəfindən istehsalat və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulmayan malların keçirilməsinin qaydaları haqqında» qərarı əsasında

hazırlanmış bu Təlimatda duran vəzifələrin qüvvədə olan gömrük qanunvericiliyinə uyğun olaraq yerinə yetirilməməsinə görə gömrük əməkdaşları

İntizam Nizamnaməsində və eləcə də qanunvericilikdə nəzərdə tutulan qaydada məsuliyyət daşıyırlar.

Əlavə ¹ 1

II. Azərbaycan Respublikası ərazisinə fiziki şəxslər tərəfindən

(beynəlxalq poçt göndərişləri də daxil olmaqla) gətirilən malların

hər bir ölçü vahidinə tətbiq edilən gömrük rüsumlarının dərəcələri

Əlavə ¹ 2

ƏRİZƏ

Mənim tərəfimdən _______________________________________ əsasında aşağıda

(yük müşayiət sənədləri)

göstərilən mallar gətirilir/aparılır

(lazım olmayının üstündən xətt çəkməli)

istehsalat və ya kommersiya fəaliyyəti üçün nəzərdə tutulan/tutulmayan

(lazım olmayanın üstündən xətt çəkməli)

Əlavə ¹ 3

Azərbaycan Respublikası gömrük buraxılış məntəqələrindən gömrük rüsumları ödənilmədən fiziki şəxslər tərəfindən müvəqqəti keçirilən (gətirilən, çıxarılan) malların
Siyahısı

1. Geyim və şəxsi istifadə üçün lazım olan digər ləvazimatlar.

2. Şəxsi istifadə üçün zərgərlik bəzək məmulatları.

3. Foto və kinokameralar, zəruri miqdarda plyonka və ləvazimatla birlikdə.

4. Portativ slaydo və kinoproyektorlar, zəruri miqdarda slayd və filmlər ilə birlikdə.

5. Videokamera və portativ videomaqnitofonlar, zəruri miqdarda plyonka ilə birlikdə.

6. Qramplastinkaları səsləndirən radiocihazlar.

7. Portativ səsyazan və səsverən radiocihazlar (diktafonlar da daxil olmaqla), plyonka ilə birlikdə.

8. Portativ radioqəbuledici.

9. Portativ televizor.

10. Portativ yazı makinası.

11. Portativ kalkulyatorlar.

12. Portativ kompüterlər.

13. Durbin.

14. İdman ləvazimatları, çadır və digər turist ləvazimatları, balıq tutmaq üçün ləvazimatlar, alpinist ləvazimatları, sualtı üzmək üçün ləvazimatlar, idman silahı ləvazimatları ilə birlikdə, velosipedlər, tennis raketləri.

15. Portativ dializatorlar və ona bənzər tibb cihazları, həmçinin onlar üçün işlədilən materiallar.

Gömrük bəyannaməsi

1. Şəxs haqqında məlumat

2. Baqaj haqqında məlumat

3. Mallar haqqında məlumat:

Mənim üstümdə və baqajımda bəyannaməyə mütləq daxil edilməsi tələb olunan və sərhəddən keçirilməsi müvafiq səlahiyyətli orqanlar tərəfindən verilmiş icazə sənədləri üzrə həyata keçirilən mallar var.

3.1. İstənilən növdə və vəziyyətdə nağd milli və başqa valyuta, valyuta sərvətləri, qiymətli metallardan və qiymətli daşlardan hazırlanmış məmulatlar.

Əlavə ¹ 5

ƏRİZƏ

Əlavə ¹ 6

Fiziki şəxslərin Azərbaycan
Respublikasının gömrük sərhəddindən nəqliyyat vasitələrini keçirmələri qaydalarına aid

Təyinat gömrükxanasına çatdırılmaq üçün nəqliyyat vasitələrinin və sənədlərin cavabdehliyini götürmək haqqında
İLTİZAM

Əlavə ¹ 7

Təyinat gömrükxanasında n/vasitələrinin qeydiyyat jurnalı

Əlavə ¹ 8

Sərhəd gömrükxanasında gömrük buraxılış məntəqəsində n/vasitələrinin qeydiyyat və nəzarət jurnalı

Əlavə ¹ 9

Azərbaycan Respublikasına gətirilən nəqliyyat vasitəsi üçün

____________________ gömrükxanası

VƏSİQƏ ¹ ______

Əlavə ¹ 10

Fiziki şəxslərin Azərbaycan Respublikasının sərhəd gömrük buraxılış məntəqəsindən nəqliyyat vasitəsinin müvəqqəti gətirilmə qaydaları
ÖHDƏLİK

Əlavə ¹ 11

Fiziki şəxslərin Azərbaycan Respublikasının sərhəd gömrük buraxılış məntəqələrindən nəqliyyat vasitələrini keçirmələri qaydalarına aid
Nəqliyyat vasitəsinin Azərbaycan Respublikasına qaytarılması haqda
ÖHDƏLİK

Nümunə

GA-1

Gömrük mədaxil orderinə əlavə vərəq

GA-2

Əşyaların saxlanması və qaytarılması
Qaydaları

1. Sərhəddən buraxılmayan əşyalar gömrükxanada 2 ay müddətində, xüsusi saxlanma şəraiti tələb olunan və tez xarab olan ərzaq — 3 gün müddətində saxlanılır.

2. Saxlanma müddəti ərzində əşyaların sahibi və ya onun etibarnaməsi ilə qəbz təqdim etməklə.

a) Azərbaycan Respublikasına gələrkən buraxılmayan əşyaları xaricə apara bilər.

b) Azərbaycan Respublikasından gedərkən buraxılmayan əşyalar, Azərbaycan Respublikasının ərazisindən çıxarılmamaq şərtilə əşya sahibinin arzusu ilə istifadə oluna bilər (Azərbaycan Respublikasının ərazisində istənilən ünvana göndərə, qohumlarına və tanışlarına verə bilər və s.).

3. Saxlanma müddəti ərzində tələb olunmayan əşyalar dövlət büdcəsinə verilir və onların qaytarılması və ya dəyərinin ödənilməsi tələbi yerinə yetirilmir.

4. Siyasi, mənəvi, sanitar və karantin qaydalarına əsasən saxlanılan əşyalar qaytarılmır.

5. Gömrükxanada saxlanılan hər 10 kq mallardan ödəniş alınır:

a) malın dəyərinin 0,05% — birinci 10 günün hər gününə

b) malın dəyərinin 0,1% — bundan sonrakı 10 günün hər gününə

v) malın dəyərinin 0,15% — bundan sonrakı hər günə.

6. Saxlanca verilmiş əşyaların ünvana göndərilməsini gömrük orqanları yerinə yetirmir.

GA-2

QƏBZ ¹

GA-3

QƏBZ ¹

GA-4

QƏBZ ¹

© AzerSoft