- rəqəmlə göstərilən: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9,
11, 12, 14, 15, 15a, 16, 17, 17a, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24,
25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39,
40, 41, 42, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 54;
- hərflə göstərilən: - A B
2.2. Gömrük orqanlarının vəzifəli
şəxsləri tərəfindən 7, D və S qrafaları doldurulur.
2.3. Qrafaların bəyannaməçi tərəfindən
doldurulma qaydaları:
Qrafa «A»
Qrafanın yuxarı hissəsində YGB-nin
gömrük rəsmiləşdirilməsinə qəbul olunduğu tarixdə Mərkəzi (milli)
bank tərəfindən ABŞ dollarının milli valyuta ilə ifadə olunmuş
məzənnəsi göstərilir.
Qrafa 1. «Bəyannamənin tipi»
Qrafanın birinci yarımbölməsində
malların keçirilmə istiqaməti - «IX» göstərilir.
Qrafanın ikinci yarımbölməsində
malların gömrük sərhəddindən keçirilmə proseduraları Təsnifatına
uyğun olaraq gömrük rejiminin iki rəqəmli kodu göstərilir (2 saylı
əlavə).
Üçüncü yarımbölmədə:
- əgər ixracatçı özü istehsal etdiyi məhsulu
ixrac edirsə - «1» rəqəmi;
- əgər ixracatçı özü istehsal etmədiyi məhsulu
ixrac edirsə - «0» rəqəmi yazılır.
Qrafa 2. «Göndərən»
Qrafada malları göndərən haqqında
aşağıdakı məlumatlar:
- sağ yuxarı küncdə hüquqi şəxslərə Dövlət Statistika
Komitəsi (DSK) və ya fiziki şəxslər üçün gömrük orqanları tərəfindən
verilmiş identifikasiya kodları göstərilir.
- hüquqi şəxsin adı və ünvanı, ya da fiziki şəxsin
soyadı, adı, atasının adı, onun şəxsiyyətini təsdiq edən məlumat
və ünvan göstərilir.
- sol aşağı küncdə hüquqi şəxslər üçün Azərbaycan
Respublikası Ədliyyə Nazirliyindən alınmış təşkilatın qeydiyyatı
haqqında şəhadətnamənin verilmə tarixi və nömrəsi, fiziki şəxslər
üçün isə Vergi Müfəttişliyindən alınmış sahibkarlıq fəaliyyəti
ilə məşğul olmağa səlahiyyət verən lisenziyanın nömrəsi və verilmə
tarixi göstərilir.
Qrafa 3. «Əlavə vərəqlər»
Qrafa əlavə vərəqlər istifadə
olunduqda doldurulur. Qrafanın birinci yarımbölməsində vərəqin
sıra nömrəsi, ikincidə isə əlavə vərəqlər daxil olmaqla, təqdim
olunmuş YGB vərəqlərinin ümumi sayı göstərilir.
Qrafa 4. «Yükləmə spesifikasiyası»
Qrafa əlavə vərəqlər istifadə
olunarsa, doldurulur. Əlavə vərəqlərin ümumi sayı göstərilir.
Qrafa 5. «Malların ümumi sayı»
Qrafada YGB-nin əsas vərəqlərinin
və əlavə vərəqlərinin 31-ci qrafalarında göstərilən, bəyan olunan
hissədəki malların ümumi sayı rəqəmlə göstərilir.
Qrafa 6. «Yerlərin sayı»
Qrafada bəyan olunan mallar partiyasında
yerlərin ümumi sayı göstərilir. Tökülüb doldurula bilən, səpələnib
tökülmə və axıcılıq qabiliyyətli yüklər, habelə boru kəməri nəqliyyatı,
elektrik xətləri vasitəsilə və qalaq halında gömrük sərhəddindən
mallar keçirildikdə, bu qrafada «0» rəqəmi yazılır.
Qrafa 8. «Malı alan»
Qrafada malları alan haqqında
aşağıdakı məlumat göstərilir:
- xarici müəssisənin adı, ünvanı, ya da fiziki
şəxsin soyadı, adı, atasının adı və ünvanı.
Qrafa 9. «Maliyyə məsələlərinin tənzimlənməsində
məsul şəxs»
Qrafada ödəniş əsasında xarici
ticarət sövdələşməsi bağlamış məsul şəxs haqqında məlumatlar bildirilir:
- qrafanın aşağı hissəsində «__» işarəsindən
sonra hüquqi şəxslərə DSK tərəfindən verilmiş 7 rəqəmli və ya
fiziki şəxslər üçün gömrük orqanları tərəfindən verilmiş identifikasiya
kodları;
- hüquqi şəxsin adı və ünvanı və ya fiziki şəxsin
S.A.A, ünvanı və onun şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd haqqında
məlumat;
- sağ yuxarı küncdə Baş Dövlət Vergi Müfəttişliyi
tərəfindən vergi ödəyicisinə verilmiş uçot nömrəsi;
Qrafa, ödənişsiz əsasda həyata
keçirilən sövdələşmələr üzrə malların keçirilməsi hallarında doldurulmur.
Qrafa 11. «Ticarət edən ölkə»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
(3 saylı Əlavə) uyğun olaraq ticarət edən ölkənin rəqəmlə istifadə
olunan kodu göstərilir.
Qrafa 12. «Ümumi gömrük dəyəri»
Qrafada əsas və əlavə vərəqlərin
45-ci qrafalarında göstərilən mallar dəyəri üzrə alınmış ümumi
məbləğ bəyan olunmuş malların ümumi gömrük dəyəri kimi göstərilir.
Qrafa 14. «Bəyannaməçi»
Qrafada malları bəyan edən - deklarant
haqqında məlumat göstərilir:
- sağ yuxarı küncdə hüquqi şəxslər üçün Dövlət
Statistika Komitəsi (DSK) və ya fiziki şəxslər üçün gömrük orqanları
tərəfindən verilmiş 7 rəqəmli identifikasiya kodları;
- bəyannaməçinin adı və ünvanı (poçt indeksi
göstərilməklə). Qrafanın aşağı hissəsində vergi ödəyicisinin
uçot nömrəsi, həmin müəssisə müqavilə əsasında bəyannaməçilik
(broker, vasitəçi) fəaliyyəti göstərdiyi hallarda isə dövlət
gömrük nəzarəti orqanları tərəfindən, həmin təşkilatın bəyannaməçi
kimi tanınmasına səlahiyyət verən lisenziyanın nömrəsi və verildiyi
tarix göstərilir.
Qrafa 15. «Göndərən ölkə»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
(3 saylı Əlavə) uyğun göndərən ölkənin qısa adı göstərilir.
Qrafa 15a. «Göndərən ölkənin kodu»
Qrafada 3 saylı Əlavədə göstərilmiş
dünya ölkələrinin Təsnifatına uyğun göndərən ölkənin rəqəmlə ifadə
olunan kodu göstərilir.
Qrafa 16. «Mənşə ölkəsi»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
uyğun olaraq malın mənşə ölkəsinin qısa adı göstərilir. Eyni adlı
mallar (XİF MN üzrə 9-cu rəqəm səviyyəsində eyni cür təsnifləşdirilən
və bu mallara münasibətdə eyni bir gömrük rejimi tətbiq edilən)
müxtəlif ölkələrdə istehsal olunduqda qrafada «müxtəlif» sözü
yazılır.
Qrafa 17. «Təyinat ölkəsi»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
uyğun olaraq, təyinat ölkəsinin qısa adı göstərilir (3 saylı Əlavə).
Qrafa 17a. «Təyinat ölkəsinin kodu»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
uyğun təyinat ölkəsinin kodu göstərilir (3 saylı Əlavə).
Qrafa 18.«Göndərmə zamanı nəqliyyat vasitəsi»
Qrafanın sol yarımbölməsində nəqliyyat
vasitəsinin sayı, bundan sonra isə bir hərf tərtibində məsafə
buraxılmaqla gömrük sərhədi buraxılış məntəqəsinə aparılmaq üçün
malın yükləndiyi nəqliyyat vasitəsi haqqında məlumat (dəniz, ya
da çay gəmisinin adı, hava gəmisinin reys və bort nömrəsi, dəmiryol
vaqonunun nömrəsi, yol nəqliyyatı vasitələrinin qeydiyyat nömrəsi
və digər məlumatlar) göstərilir.
YGB-də bütün məlumatları göstərmək
mümkün olmadıqda, «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla, ona istinad
edilərək, YGB-nin 1-ci və 4-cü vərəqlərinin arxa hissəsində, nəqliyyat
vasitələrinin nömrəsi, səlahiyyətli şəxsin imzası və bəyannaməçinin
möhürü ilə təsdiq olunmaqla göstərilir.
Qrafanın sağ yarımbölməsində dünya
ölkələrinin Təsnifatına (3 saylı əlavə) uyğun nəqliyyat vasitəsinin
mənsub olduğu ölkənin rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafa 19. «Konteyner»
Qrafada:
- mallar konteynerdə keçirildikdə - «1» rəqəmi
- mallar konteynerdə keçirilmədikdə - «0» rəqəmi
yazılır.
Qrafa 20. «Göndərmə şərtləri»
Qrafanın birinci yarımbölməsində
göndərmə şərtlərinin Təsnifatına uyğun olaraq (4 saylı Əlavə)
göndərmə şərtlərinin iki rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafanın ikinci yarımbölməsinin
sol hissəsində coğrafi məntəqə göstərilməklə göndərmə şərtinin
hərflə ifadə olunmuş qısa hərfi adı göstərilir.
Üçüncü yarımbölmədə qarşılıqlı
hesablaşmanın tətbiq üsulundan asılı olaraq aşağıdakılar göstərilir:
- «001» - qarşılıqlı hesablaşma vəsaitin köçürülməsi
yolu ilə həyata keçirildikdə;
- «002» - akkreditiv açılması yolu ilə;
- «003» - malın dəyəri ödənilmədikdə.
Qrafa ödənişsiz əsasda həyata
keçirilən sövdələşmələr üzrə malların keçirilməsi hallarında doldurulmur.
Qrafa 21. «Sərhəddə nəqliyyat vasitəsi»
Qrafanın sol yarımbölməsində nəqliyyat
vasitələrinin sayı, bir hərf tərtibində boş məsafə buraxılmaqla,
malları gömrük ərazisindən kənara aparacaq nəqliyyat vasitəsi
haqqında (dəniz və ya çay gəmisinin adı, hava gəmisinin reys və
bort nömrəsi, dəmiryolu vaqonunun nömrəsi, yol nəqliyyat vasitəsinin
qeydiyyat nömrəsi və s.) məlumatlar göstərilir.
Bütün məlumatları YGB-də göstərmək
mümkün olmadıqda, «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla, ona istinad
edilərək, YGB-nin 1-ci və 4-cü vərəqlərinin arxa hissəsində nəqliyyat
vasitələrinin nömrəsi, səlahiyyətli şəxsin imzası və bəyannaməçinin
möhürü ilə təsdiq olunmaqla göstərilir.
Qrafanın sağ yarımbölməsində dünya
ölkələrinin Təsnifatına uyğun (3 saylı əlavə) nəqliyyat vasitəsinin
mənsub olduğu ölkənin iki rəqəmli kodu göstərilir.
Bəyannaməçidə malları gömrük ərazisi
hüdudlarından kənara aparacaq nəqliyyat vasitəsi haqqında məlumat
olmadığı halda (gömrük nəzarəti altında malların yenidən yüklənməsi
zamanı) qrafa doldurulmur.
Qrafa 22. «Valyuta və malların ümumi faktura dəyəri»
Qrafanın sol yarımbölməsində 42-ci
qrafada göstərilmiş malların faktura dəyərini ifadə edən valyutanın
rəqəmli kodu valyutaların Təsnifatına (5 saylı Əlavə) uyğun olaraq
göstərilir.
Faktura dəyəri bəyan olunan valyuta,
milli qanunvericiliyə uyğun olaraq müəyyən olunur.
Qrafanın sağ yarımbölməsində göstərilən
ümumi faktura dəyəri YGB-nin əsas və əlavə vərəqlərinin 42-ci
qrafalarında göstərilən dəyərlərin toplanmasından alınır.
Qrafa 23. «Valyuta məzənnəsi».
Qrafada YGB gömrük rəsmiləşdirilməsinə
qəbul olunduğu tarixə Mərkəzi (milli) bank tərəfindən müəyyən
olunan valyuta məzənnəsi üzrə bəyan olunan faktura dəyəri göstərilir.
Qrafada faktura dəyəri milli valyuta
ilə bəyan olunan hallarda - «1» rəqəmi yazılır.
Qrafa 24. «Sövdələşmənin xarakteri»
Qrafanın sol yarımbölməsində sövdələşmənin
xarakteri Təsnifatına uyğun olaraq (6 saylı Əlavə) sövdələşmə
xarakterinin iki rəqəmli kodu göstərilir.
Bu qrafada sövdələşmə xarakterinin
iki rəqəmli kodundan sonra göndərişlərin xüsusi şərtini xarakterizə
edən əlavə üçüncü işarə göstərilir:
- «1» - xarici kreditlər hesabına göndərişlər;
- «2» - dövlət kreditləri hesabına göndərişlər;
- «3» - kommersiya kreditləri hesabına göndərişlər;
- «4» - birgə müəssisələrin, beynəlxalq birlik
və təşkilatların nizamnamə fondunun vəsaiti hesabına həyata
keçirilən mal göndərişləri;
- «7» - yeni texnika və texnologiya nümunələrinin
göndərişləri.
Qrafa 25. «Sərhəddə nəqliyyat növü»
Qrafa 26. «Ölkə daxilində nəqliyyat növü»
Qrafada nəqliyyat vasitələrinin
Təsnifatına uyğun (7 saylı Əlavə) nəqliyyat vasitəsi növünün kodu
göstərilir.
Qrafa 27 «Yükləmə/boşaltma yerləri».
Qrafada malların yükləmə yerləri
konkret (şəhər, rayon) göstərilir.
Qrafa 28. «Maliyyə və bank məlumatı»
Qrafada 9-cu qrafada göstərilən
hüquqi və ya fiziki şəxs haqqında bank və maliyyə məlumatları,
rekvizitlərdən hər biri yeni sətirdən başlanılmaqla və onlardan
hər birinin qarşısına növbəti sıra nömrəsi qoyulmaqla göstərilir:
- 1 - valyuta nəzarəti sənədinin nömrəsi, ya
da bankın identifikasiya nömrəsi;
- 2 - bankın qısaldılmış adı;
- 3 - 9-cu qrafada göstərilən hüquqi və ya fiziki
şəxsin milli valyuta hesabının nömrəsi;
- 4 - 9-cu qrafada göstərilən hüquqi və ya fiziki
şəxsin xarici valyuta hesabının nömrəsi;
- 5 - vergi ödəyicisinin Baş Dövlət Vergi Müfəttişliyi
tərəfindən verilmiş uçot nömrəsi.
Qrafa pul hesablaşmaları nəzərdə
tutulmayan müqavilələr üzrə mal keçiriləcək hallarda doldurulmur.
Bu qrafada mövcud qanunvericiliyə müvafiq olaraq valyuta nəzarəti
məqsədi üçün lazım olan məlumatlar da göstərilə bilər.
Qrafa 29. «Sərhəddəki gömrükxana»
Qrafada fəaliyyət bölgəsi gömrük
sərhəddi buraxılış məntəqəsində yerləşən gömrük orqanı (gömrükxana)
göstərilir. Sağ yuxarı küncdə gömrük rəsmiləşdirilməsini həyata
keçirən bölmənin gömrük orqanları və onların struktur bölmələrinin
milli Təsnifatına uyğun (11 saylı əlavə) kodu göstərilir.
Qrafa 30. «Mallara baxış yeri»
Malların gömrük rəsmiləşdirilməsi
dövründə onların müvəqqəti saxlanc anbarında yerləşdirilməsi zamanı
doldurulur.
Qrafada müvəqqəti saxlanc anbarını
təsis elmiş gömrük orqanının kodu göstərilir.
Əgər malların gömrük rəsmiləşdirilməsi
digər yerdə aparılarsa, bu halda qrafada belə malların hesabatını
aparan müvəqqəti saxlanc anbarının nömrəsi göstərilir.
Qrafa 31. «Yük yerləri və malların təsviri» «Markalama
və miqdar - konteynerlərin nömrəsi, malların təsviri»
Qrafada malların ticarətdə istifadə
olunan adları və onların modelləri, tipləri, ölçüləri, DÖST-ləri,
parametrləri və s. daxil olmaqla onların texniki xarakteristikaları
göstərilir ki, onlar da bəyan olunan malları XİF MN üzrə təsnifat
qaydalarına uyğun olaraq xarici-iqtisadi fəaliyyətin mal nomenklaturasının
(XİF MN) 9-cu rəqəm səviyyəsində eyni cür təsnifləşdirilərək,
müəyyən mal mövqeyində təsnifinə imkan verir.
Bəyan olunan malların XİF MN-dəki
mal mövqelərinin ümumi adı altında göstərilməsinə yol verilmir.
Sonra yük yerlərinin sayı və növü,
onların markalanması haqqında məlumatlar göstərilir. Konteynerlərdə
aparılan mallar üçün, qrafanın sağ yuxarı hissəsində konteynerlərin
sayı və bir hərf tərtibində boş yer buraxıldıqdan sonra onun nömrəsi
göstərilir.
Əgər bu qrafada bəyan olunan mallar
yük yerini və ya konteyneri tam doldurmursa, bu haqda qrafada
«qutunun bir hissəsi», «konteynerin bir hissəsi» və s. göstərilir.
Tarif tənzimlənməsi üçün qrafanın
aşağı sağ küncündə xüsusi ayrılmış sahədə malın miqdarı, XİF MN
üzrə ölçü vahidinin qısaldılmış adı yazılmaqla göstərilir.
Əlavə vərəqlərdə doldurulmamış
«Malın təsviri» qrafalarına xətt çəkilərək cızılır.
Qrafa 32. «Mal ¹-si» (malın nömrəsi)
Qrafada 31-ci qrafada bəyan olunan
malın sıra nömrəsi göstərilir.
Qrafa 33. «Malın kodu»
Birinci yarımbölmədə malların
XİF MN üzrə 9 rəqəmli kodları göstərilir.
Kod strukturuna görə hərf tərtibində
boş yer buraxılmadan və digər ayırıcı işarələr olmadan yazılır.
Bu mərhələdə müvəqqəti olaraq qrafanın kənarındakı sağ yarımbölmə
ehtiyat qrafa kimi saxlanılır.
Qrafa 34. «Mənşə ölkəsinin kodu»
Dünya ölkələrinin Təsnifatına
uyğun qrafada (XİF MN üzrə 9-cu rəqəm səviyyəsində eyni cür təsnifləşdirilən
və bu mallara münasibətdə eyni bir gömrük rejimi müəyyən olunan)
bəyan olunan eyni adlı malların mənşə ölkəsinin rəqəmli kodu göstərilir.
Əgər bu mallar eyni adlıdırsa
(XİF MN üzrə 9-cu rəqəm səviyyəsində eyni cür təsnifləşdirilən
və bu mallara münasibətdə eyni bir gömrük rejimi müəyyən olunmuşdursa),
lakin mənşəcə müxtəlif ölkənindirsə, belə halda qrafada «000»
göstərilir.
Bir neçə adda mallar bəyan olunarkən,
dünya ölkələrinin Təsnifatına uyğun olaraq əlavə vərəqlərdə malların
hər birinin mənşə ölkəsinin kodu göstərilir.
Qrafa 35. «Brutto çəki (kq)»
Qrafada malların qablaşdırma vasitəsilə
birlikdə ümumi çəkisi kiloqramla göstərilir. Əgər ümumi çəki bir
kiloqramdan çoxdursa, onda yuvarlaqlaşdırma qaydası üzrə həmin
çəki tam ədədə qədər yuvarlaqlaşdırılır.
Qrafa 36. «Preferensiya» «İmtiyaz»
Qrafa gömrük tədiyyələrinin ödənişi
üzrə xüsusiyyətlər, ya da güzəştlərə əsas verən milli Təsnifata
(12 saylı əlavə) uyğun olaraq doldurulur.
Qrafa 37. «Prosedura» «Üsul»
Qrafada bəyan olunmuş gömrük rejiminə
uyğun malların keçirilmə proseduralarının 6 rəqəmli kodu göstərilir.
Birinci iki rəqəm malların gömrük sərhəddindən keçirilmə proseduraları
Təsnifatına uyğun birinci bölmənin iki saylı Əlavəsindəki gömrük
rejiminin kodunu göstərir. Əgər əvvəlki gömrük rejimi məlumdursa,
ikinci iki rəqəm həmin rejimin kodunu göstərir. Əvvəlki gömrük
rejimi naməlum olduqda, ya da olmadığı hallarda «00» göstərilir.
Altı rəqəmli kodun sonuncu iki rəqəmi bəyan olunan gömrük rejiminə
müvafiq Təsnifatın ikinci bölməsinə (2 saylı Əlavə) əsasən malların
keçirilmə xüsusiyyətini göstərir. Əgər Təsnifatın ikinci bölməsində
nəzərdə tutulmuş xüsusiyyətlər yoxdursa, bu halda «00» göstərilir.
Qrafa 38. «Netto (kq)» «Xalis çəki»
Qrafada malların qablaşdırılma
vasitəsi nəzərə alınmadan onların xalis çəkisi kiloqramla göstərilir.
Əgər ümumi çəki bir kiloqramdan çoxdursa, onda yuvarlaqlaşdırma
qaydası üzrə həmin çəki tam kəmiyyətə qədər yuvarlaqlaşdırılır.
Qrafa 39. «Kvota»
Miqdarına məhdudiyyət müəyyən
olunmuş mallar üçün doldurulur. Qrafada, alınmış lisenziyaya əsasən
ayrılmış kvotanın qalığı ölçü vahidi ilə göstərilir. Kvota qalığının
təyini zamanı bəyan olunan mal hissəsi nəzərə alınmır.
Qrafa 40. «Ümumi bəyannamə/əvvəlki sənəd»
Bəyan olunan gömrük rejimindən
əvvəl digər gömrük rejiminin olduğu (mal mübadiləsi əməliyyatlarında
- qarşılıqlı mal göndərişləri) hallarda və ya müvəqqəti, natamam
(orderli göndəriş) dövrü, ümumi bəyannamələrin təqdim olunması
zamanı doldurulur.
Qrafada əvvəlki bəyannamənin nömrəsi
göstərilir.
Qrafa 41. «Əlavə ölçü vahidləri»
Qrafada XİF MN üzrə 31-ci qrafada
olan malın miqdarının əlavə ölçü vahidinin kodu göstərilir.
Qrafa 42. «Malın faktura dəyəri»
Qrafada mövcud qanunvericiliyə
uyğun olaraq, 22-ci qrafada göstərilmiş, valyuta ilə 31-ci qrafada
bəyan olunmuş malların faktura dəyəri göstərilir.
Qrafa 44. «Əlavə məlumat/təqdim olunan sənədlər»
Qrafada hər rekvizit yeni sətirdən
başlanmaqla, qarşısına sıra nömrəsi qoyulmaqla aşağıdakılar göstərilir:
- 1. - lisenziyanın nömrəsi və verildiyi tarix,
habelə onun fəaliyyət müddəti;
- 2. - nəqliyyat sənədinin nömrəsi;
- 4. -müqavilənin (kontraktın, sazişin və s.)
nömrəsi və tarixi;
Əgər mövcud qanunvericiliyə uyğun
olaraq milli valyuta ilə beynəlxalq hesablaşmaları aparmaq üçün
xüsusi hesabın açılması tələb olunursa, müqavilənin tarix və nömrəsindən
sonra xüsusi simvol «*» və milli valyuta ilə xarici şəxslə hesablaşmanı
aparan müvəkkil bankın spesifikasiya nömrəsi göstərilir.
- 5. - əsas kontrakt, müqavilə, saziş və s. olan
əlavələrin nömrəsi və verildiyi tarix;
- 6. - digər dövlət orqanlarının (onların adı
göstərilməklə), bu orqanların mallara nəzarəti lazım olan hallarda
verdiyi icazənin tarixi və nömrəsi;
- 7. - malların gömrük ərazisindən xaricdə emalına
verilən lisenziyanın nömrəsi və verildiyi tarix, habelə onun
fəaliyyət müddəti;
- 8. - malların mənşə sertifikatları haqqında
məlumat;
- 9. - gömrük ödənişlərinin alınmasından azad
olmaq haqqında hökumət, dövlət qərarlarının adı, nömrəsi və
verildiyi tarix də daxil olmaqla, verilən lisenziyaların, digər
icazələrin nömrələri və verildiyi tarix.
Bütün məlumatları blankda göstərmək
mümkün olmadıqda «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla, ona istinad
edilir və yuxarıdakı məlumatlar YGB-nin birinci və dördüncü vərəqlərinin
arxasında göstərilərək, bəyannaməçinin möhürü ilə təsdiq olunur.
Qrafa 45. «Gömrük dəyəri»
Qrafada 31-ci qrafada bəyan olunan
malların gömrük dəyəri göstərilir. Gömrük dəyəri göstərilən valyuta
milli qanunvericiliyə uyğun olaraq müəyyən olunur.
Qrafa 46. «Statistik dəyər»
Qrafada bəyan olunan malların
statistik dəyəri ABŞ dolları ilə göstərilir.
Qrafa 47.«Gömrük rüsumları və yığımlarının hesablanması»
Qüvvədə olan mövcud qanunvericiliyə
uyğun olaraq, heç bir gömrük ödəniş növünə cəlb olunmayan, bəyan
olunan mallar istisna olunmaqla, qalan bütün hallarda YGB-nin
rəsmiləşdirilməsi zamanı 47-ci qrafa doldurulur.
YGB-nin 47-ci qrafasının bütün
sütunları doldurulur. Bu zaman sütunlarda yazılmış rəqəmlər və
hərflər arasında hərf tərtibində boş yer buraxılmalıdır. Əgər
sütunlarda eyni zamanda rəqəmli və simvollu işarələr olarsa, onlar
arasında da hərf tərtibində boş yer buraxılmasına yol verilmir.
Hesablanmış gömrük ödənişlərinin məbləği MDB iştirakçıları-dövlətlərinin
milli banklarında tətbiq olunan qaydalara uyğun olaraq yuvarlaqlaşdırılır.
47-ci qrafanın ayrı-ayrı sütunlarının
doldurulması:
- «Növ» sütununda gömrük ödənişlərinin Təsnifatına
(8 saylı Əlavə) uyğun olaraq gömrük ödənişi növünün kodu göstərilir.
- «Hesablama üçün əsas» sütununda aşağıdakılar
göstərilir:
- 38-ci qrafada və ya 31-ci qrafanın aşağı
sağ küncündə və ya 41-ci qrafada miqdarı göstərilən mala münasibətdə
gömrük ödənişləri dərəcəsinə uyğun olaraq bir əmtəə vahidi
ilə müəyyən edilmiş ölçüdə tətbiq olunan gömrük ödənişləri
dərəcəsi;
- ixrac gömrük rüsumunun hesablanması üçün
YGB-nin 45-ci qrafasında gömrük dəyəri göstərilən mala və
ya gömrük rəsmiləşdirilməsinə görə gömrük yığımlarının hesablanması
üçün 12-ci qrafada ümumi gömrük dəyəri göstərilən mala münasibətdə
tətbiq olunan gömrük dəyərindən faizlə gömrük ödənişləri dərəcəsi.
Bu sütunda yalnız rəqəmli işarələr
göstərilir.
«Məbləğ» sütununda malların gömrük
dəyəri ifadə olunan valyuta ilə hesablanmış, ödəniləcək gömrük
ödənişlərinin məbləği göstərilir.
«ÖÜ» ödəniş üsulu sütununda ödəniş
üsulunun iki rəqəmli və ya hərfi kodları mövcud gömrük tədiyyələrinin
ödəniş şərtləri və üsulundan asılılıq qaydalarına (10 saylı Əlavə)
uyğun olaraq göstərilir:
- 01 və ya «NH» - bank vasitəsilə nağdsız hesablaşma;
- 02 və ya «GK» - gömrük kassasına nağd ödənilmişdir;
- 03 və ya «ÖM» - ödənişə möhlət verilmişdir;
- 04 və ya «ÖMU» - gömrük ödənişlərinin ödənilməsi
üzrə möhlət müddəti uzadılmışdır;
- 05 və ya «ŞH» - gömrük ödənişlərində şərti
hesablanma olunmuşdur;
- 06 və ya «QÖ» - ödəniş qarşılıqlı hesablaşma
əsasında aparılmışdır.
«Hesablamanın təfsilatı»
Qrafada hər bir gömrük ödəniş
növünün kodu ayrıca qeyd edilir, YGB-nin əsas vərəqi və hər bir
əlavə vərəqi üzrə ödənişlərdən ibarət - ödəniş məbləği, habelə
valyutaların və valyuta məzənnələrinin kodları yazılır.
Gömrük ödənişlərinin ödənilməsi,
gömrük dəyəri göstərilən valyutadan fərqli olan hallarda ödənmiş
gömrük ödənişlərinin məbləği 47-ci qrafanın «Məbləğ» sütununda
göstərilən məbləğin ödəniş valyutası məzənnəsi YGB-nin gömrük
rəsmiləşdirilməsinə qəbul olunduğu gündən MDB dövlətlərinin Mərkəzi
(milli) Bankı tərəfindən müəyyən etdiyi valyutanın məzənnəsinə
görə yenidən hesablanır.
Ödəniş valyutası əsasında yenidən
hesablanaraq alınmış gömrük ödənişi məbləği MDB iştirakçıları-dövlətlərinin
Mərkəzi (Milli) banklarında tətbiq olunan yuvarlaqlaşdırma qaydalarına
uyğun olaraq aparılır.
Əgər 47-ci qrafanın «ÖÜ» (ödəniş
üsulu) sütununda - «05» işarəsi göstərilərsə, belə hallarda bu
gömrük ödənişi növü üzrə «V» qrafası doldurulmur.
«V» - qrafasının doldurulması
zamanı bütün elementlər bir-birindən defis «–» işarəsi ilə ayrılır
və elementlər daxilində simvol tərtibində boş yer qoyulmasına
yol verilmir.
Gömrük ödənişlərinin ödənilməsi
zamanı, gömrük ödənişlərinin ödənməsi üzrə məlumatlar «V» qrafasında
aşağıdakı sxem üzrə formalaşır:
99-9999999999-99 - burada:
- 1 - saylı element 8 saylı Əlavədə göstərilən
gömrük ödənişlərinin Təsnifatına uyğun olaraq göstərilən ödəniş
növünün iki rəqəmli kodunu;
- 2 - saylı element gömrük ödənişi ödəniləcək
ödəncin miqdarını;
- 3 - saylı element isə milli valyutanın üç işarəli
rəqəmli kodlarını göstərirlər.
Gömrük ödənişlərinin ödəniş üzrə
müddətinin uzadılması və ya ödənişə möhlət verildiyi hallarda
«V» qrafası aşağıdakı sxem üzrə formalaşır:
99-9999999999-999-99 - burada:
- 1 - saylı element, ödəniş müddətinin uzadılması
və ya ödənişə möhlət verilməsində istifadə olunan təsdiq olunmuş
gömrük ödənişlərinin Təsnifatına uyğun olaraq ödəniş növünün
iki işarəli rəqəmli kodunu;
- 2 - saylı element, təminat valyutası ilə göstərilən
müddətin uzadılması, ya da ödənişə möhlət üçün alınacaq gömrük
ödənişi ödəncinin miqdarını;
- 3 - saylı element, valyutaların Təsnifatına
uyğun olaraq gömrük ödənişinin ödənməsini təmin edən valyutanın
üç rəqəmli kodunu;
- 4 - saylı element gömrük ödənişlərinin ödənilməsinə
təminat növlərinin Təsnifatına (9 saylı Əlavə) uyğun olaraq,
gömrük ödənişlərini təmin edən növlərin iki işarəli rəqəmli
və ya hərfi kodlarını göstərir.
«Təminat valyutası» aşağıdakıları:
- gömrük ödənişlərinin ödənilməsi müddətinin
uzadılması və ya ödənilməyə möhlət verilməsi zamanı müvəkkil
bankın və ya digər müəssisənin zəmanətində göstərilən valyuta
məbləğini;
- girov mallara və nəqliyyat vasitələrinə gömrük
ödənişlərinin ödənc müddətinin uzadılması, ya da ödənilməyə
möhlət verilməsi zamanı həmin malların gömrük dəyərini göstərən
valyutanı;
- gömrük ödənişlərinin ödənc müddətinin uzadılması
və ya ödənilməyə möhlət verilməsi zamanı gömrük orqanının depozitinə
keçirilməsi üçün hesablanmış məbləğ - yəni depozitə keçirilmiş
pul vəsaiti valyutasını bildirirlər.
Qrafa 48. «Ödənişlərə möhlət»
Qrafada gömrük ödənişlərinin ödənilməsinin
uzadılması və ödənilməyə verilmiş möhlətin son müddəti altı rəqəmlə
(99.99.99) göstərilir. Nöqtələr vasitəsilə bir-birindən ayrılan,
hər bir rəqəm cütü müvafiq olaraq - günü, ayı və ili bildirir.
Qrafa 50. «Vəkalət verən»
Qrafada «YGB və onun əlavə vərəqlərində
göstərilən məlumatları təsdiq edirəm» ifadəsi yazılaraq bəyannaməçinin
(yük göndərənin) imzası və möhürü ilə təsdiq olunur.
Qrafa 54. «Yer və tarix»
Qrafada YGB-nin doldurulduğu yer
və tarix, 14-cü qrafada göstərilən təşkilat tərəfindən malların
bəyan olunmasına vəkaləti - səlahiyyəti olan şəxsin adı və soyadı,
tutduğu vəzifə, onun şəxsi imzası, müəssisənin - bəyannaməçinin
telefon və teletayp nömrəsi göstərilir.
YGB-də göstərilən məlumatlar müəssisənin
rəsmi möhürü ilə təsdiq olunur.
2.4. Gömrük orqanı tərəfindən
qrafaların doldurulması qaydaları
Qrafa 7. «Sorğu nömrəsi»
Qrafada aşağıdakı sxem üzrə gömrük
rəsmiləşdirilməsinə qəbul edilən YGB-nin qeydiyyat nömrəsi göstərilir:
99999 / 9 / 99 / 9999, burada:
- 1 - saylı element, gömrük orqanları və onların
struktur bölmələrinin milli Təsnifatına uyğun olaraq, gömrük
rəsmiləşdirilməsini həyata keçirən gömrük orqanının kodunu;
- 2 - saylı element, YGB-nin gömrük rəsmiləşdirilməsinə
qəbul olunduğu ilin son rəqəmini;
- 3 - saylı element, cari ayın sıra nömrəsini;
- 4 - saylı element isə müvafiq gömrük orqanı
tərəfindən rəsmiləşdirilmiş YGB-nin sıra nömrəsini bildirirlər.
Əlavə vərəqlər tətbiq olunan hallarda
«A» qrafasının aşağı hissəsində 33-cü qrafanın üzərində əsas YGB
vərəqinin qeydiyyat nömrəsi göstərilir.
Qrafa D
Qrafaya gömrük orqanının ştamp
və möhürü vurulur. Lazım olan hallarda isə gömrük nəzarəti nəticələrini
əks etdirən başqa qeydlər olunur.
YGB-nin arxa tərəfində əlavə məlumatlar
yazılarkən məsuliyyətli şəxs tərəfindən ştamp və ya möhür vurulması
zəruridir.
Qrafa S
YGB-nin bu qrafası gömrük orqanı
tərəfindən texnoloji qeydlər üçün istifadə oluna bilər.
- rəqəmlə göstərilən: 1, 2, 3, 4, 5.6, 8, 9,
11, 12, 14, 15, 15a, 16, 17, 17a, 18, 19, 20.21, 22, 23, 24,
25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39,
40, 41, 42, 44, 45, 46, 47, 48, 50, 53, 54;
- hərflə göstərilən: - V 3, 4, 5.6, 9, 11, 12,
14, 15, 15a, 16, 17, 17a, 19, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29,
30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 45, 46,
48, 54.
A və V qrafaları ixrac gömrük
rejimi altında yerləşdirilən mallar üçün yük gömrük bəyannaməsinin
doldurulmasına uyğun qaydada doldurulur (bu Təlimatın 2, 3 bölməsi).
3.2. Gömrük orqanının vəzifəli
şəxsi tərəfindən 7, 43, D və S qrafaları doldurulur.
7, D və S qrafaları ixrac rejimi
altında yerləşdirilən mallar üçün yük gömrük bəyannaməsinin doldurulması
qaydalarına uyğun olaraq yerinə yetirilir (bölmə 2.2).
Qrafa 43. «Gömrük dəyəri səhvlərinin düzəldilməsi
əlaməti»
Qrafada - birinci halda:
- əgər göstərilən gömrük dəyərində düzəliş olmamışsa
- «0» rəqəmi;
- əgər göstərilən gömrük dəyərində düzəliş olmuşdursa
- «1» rəqəmi göstərilir.
İkinci halda:
- gömrük dəyərinin təyini Təsnifatına (13 saylı
Əlavə) uyğun olaraq təyinat metodunun nömrəsi göstərilir.
3.3. Bəyannaməçi tərəfindən qrafaların
doldurulma qaydaları.
Qrafa 1. «Bəyannamənin tipi»
Qrafanın birinci yarımbölməsində
malların keçirilmə istiqaməti - «İD» göstərilir.
Qrafanın ikinci yarımbölməsində
malların gömrük sərhəddindən keçirilmə üsulları Təsnifatına uyğun
olaraq gömrük rejiminin iki rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafanın üçüncü yarımbölməsində
aşağıdakılar:
- «1» - idxalatçı tərəfindən idxal olunan məhsul
öz ehtiyacı üçün nəzərdə tutulduqda;
- «0» - idxalatçı tərəfindən idxal olunan məhsul
öz ehtiyacı üçün nəzərdə tutulmadıqda yazılır.
Qrafa 2. «Malı göndərən»
Qrafada malları göndərən haqqında
məlumat - xarici müəssisənin adı və ünvanı, ya da fiziki şəxsin
S.A.A. və ünvanı göstərilir.
Qrafa 8. «Malı alan»
Qrafada malları alan haqqında
aşağıdakı məlumatlar göstərilir:
- sağ yuxarı küncdə hüquqi şəxslər üçün DSK,
ya da fiziki şəxslər üçün gömrük orqanları tərəfindən 7 işarəli
eyniləşdirmə kodları;
- hüquqi şəxsin adı və ünvanı, ya da fiziki şəxsin
soyadı, adı, atasının adı, ünvanı və şəxsiyyətini təsdiq edən
sənəd haqqında məlumat;
- sol aşağı küncdə hüquqi şəxslər üçün təşkilatın
qeydiyyatı haqqında Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi
tərəfindən verilmiş şəhadətnamə, fiziki şəxslər üçün isə vergi
müfəttişliyi tərəfindən sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirmək
üçün verilmiş lisenziyanın nömrəsi və verilmə tarixi göstərilir.
Qrafa 18. «Göndərmə zamanı nəqliyyat vasitəsi»
Qrafanın sol yarımbölməsində nəqliyyat
vasitələrinin sayı göstərilir. Bundan sonra simvol tərtibində
boş yer buraxılaraq, gömrük rəsmiləşdirilməsini aparacaq fəaliyyət
bölgəsi gömrükxanasına malları gətirən nəqliyyat vasitəsi haqqında
(dəniz, ya da çay gəmisinin, hava gəmisinin reys və bort nömrələri,
dəmiryolu vaqonunun nömrəsi, yol nəqliyyatı vasitəsinin qeydiyyat
nömrəsi və buna oxşar məlumat) məlumat göstərilir.
Blankda bütün məlumatları göstərmək
mümkün olmadıqda, «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla ona istinad
edilərək, YGB-nin birinci və dördüncü vərəqlərinin arxa tərəfində
nəqliyyat vasitələrinin nömrəsi göstərilərək səlahiyyətli şəxsin
imzası və bəyannaməçinin möhürü ilə təsdiq olunur.
Sağ yarımbölmədə dünya ölkələrinin
Təsnifatına uyğun olaraq nəqliyyat vasitəsinin mənsub olduğu ölkənin
rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafa 20. «Göndərmə şərtləri»
Birinci və ikinci yarımbölmə malların
ixracında olduğu kimi doldurulur. Bu qrafanın üçüncü yarımbölməsi
aşağıdakı qaydada doldurulur:
- «100» - malın dəyəri əvvəlcədən ödənilmişdir;
- «110» - malın dəyərinin bir hissəsi əvvəlcədən
ödənilmişdir;
- «120» - malın dəyəri ödənilməmişdir;
- «130» - mal kredit hesabına idxal olunur;
- «200» - malın dəyəri kredit hesabına əvvəlcədən
ödənilmişdir;
- «210» - malın dəyərinin bir hissəsi kredit
hesabına əvvəlcədən ödənilmişdir;
- «220» - malın dəyərinin ödənilməsi üçün akkreditiv
açılmışdır. Əgər mallar kredit hesabına gətirilərsə, belə hallarda
yuxarıda göstərilən rəqəmlərin (sözlərin) - kodların əvəzinə
ayrılmış kredit əsasında hər bir ay üzrə bank tarif dərəcəsinin
faizi yazılır.
Qrafa 21. «Sərhəddə nəqliyyat vasitəsi»
Qrafanın sol yarımbölməsində bəyan
olunan malların beynəlxalq daşınmasını həyata keçirmiş nəqliyyat
vasitəsi haqqında məlumat (dəniz, ya da çay gəmisinin adı, hava
gəmisinin reys və bort nömrələri) yazılır.
Bütün məlumatları YGB blanklarında
göstərmək mümkün olmadıqda, «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla, ona
istinad edilərək YGB-nin 1-ci və 4-cü vərəqlərinin arxa tərəfində
nəqliyyat vasitələrinin nömrəsi göstərilməklə, səlahiyyətli şəxsin
imzası və bəyannaməçinin möhürü ilə təsdiq olunur.
Sağ yarımbölmədə dünya ölkələrinin
Təsnifatına uyğun olaraq nəqliyyat vasitəsinin mənsub olduğu ölkənin
rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafa 27. «Yüklənmə/boşaltma yerləri»
Qrafada malın konkret boşaldıldığı
yer (şəhər, rayon) göstərilir.
Qrafa 34. «Mənşə ölkəsinin kodu»
Qrafada dünya ölkələrinin Təsnifatına
uyğun olaraq eyni adlı bəyan olunan malların (XİF MN üzrə 9-cu
işarə səviyyəsində eyni cür təsnif olunan və bu mallara münasibətdə
eyni bir gömrük rejimi müəyyən olunmuşsa) mənşə ölkələrinin rəqəmli
kodu göstərilir.
Əgər bu mallar eyni adlıdırsa
(XİF MN üzrə 9-cu işarə səviyyəsində eyni cür təsnif olunan və
bu mallara münasibətdə, onlara eyni bir gömrük rejimi müəyyən
olunmuşsa), lakin mənşəcə müxtəlif ölkələrə mənsubdursa, belə
hallarda qrafada «000» göstərilir.
Bir neçə adda mallar bəyan olunan
zaman dünya ölkələrinin Təsnifatına uyğun olaraq əlavə vərəqlərdə
malların hər birinin mənşə ölkələrinin rəqəmli kodu göstərilir.
Qrafa 44. «Əlavə məlumat/təqdim olunan sənədlər»
Qrafada hər rekvizit yeni sətirdən
başlanmaqla, qarşısına sıra nömrəsi qoyulmaqla aşağıdakılar göstərilir:
- 1. - lisenziyanın nömrəsi və verildiyi tarix,
habelə onun fəaliyyət müddəti;
- 2. - nəqliyyat sənədinin nömrəsi;
- 3. - daşınma cədvəlinin nömrəsi və tarixi;
- 4. - müqavilənin (kontraktın, sazişin və s.)
nömrəsi və tarixi;
Əgər mövcud qanunvericiliyə uyğun
olaraq milli valyuta ilə beynəlxalq hesablaşmaları aparmaq üçün
xüsusi hesabın açılması tələb olunursa, müqavilənin tarix və nömrəsindən
sonra xüsusi simvol «*» və milli valyuta ilə xarici şəxslə hesablaşmanı
aparan müvəkkil bankın spesifikasiya nömrəsi göstərilir.
- 5. - əsas kontrakt, müqavilə, saziş və s. olan
əlavələrin nömrəsi və verildiyi tarix;
- 6. - digər dövlət orqanlarının (onların adı
göstərilməklə), bu orqanların mallara nəzarəti lazım olan hallarda
verdiyi icazənin tarixi və nömrəsi;
- 7. - malların gömrük ərazisindən xaricdə emalına
verilən lisenziyanın nömrəsi və verildiyi tarix, habelə onun
fəaliyyət müddəti;
- 8. - malların mənşə sertifikatları haqqında
məlumat;
- 9. - gömrük ödənişlərinin alınmasından azad
olmaq haqqında hökumət, dövlət qərarlarının adı, nömrəsi və
verildiyi tarix də daxil olmaqla, verilən lisenziyaların, digər
icazələrin nömrələri və verildiyi tarix.
Bütün məlumatları blankda göstərmək
mümkün olmadıqda «arxaya bax» ifadəsi yazılmaqla, ona istinad
edilir və yuxarıdakı məlumatlar YGB-nin birinci və dördüncü vərəqlərinin
arxasında göstərilərək, bəyannaməçinin möhürü ilə təsdiq olunur.
Qrafa 47. «Gömrük rüsumları və yığımlarının hesablanması»
Qrafanın doldurulma qaydası 2.3.bəndində
göstərilən qaydalar kimidir.
«Hesablanma üçün əsas» sütununda
aşağıdakılar göstərilir:
- dəyərdən faizlə gömrük ödənişi dərəcələri tətbiq
olunan mallar üzrə qrafa 45-də göstərilən gömrük dəyəri;
- çəki vahidindən gömrük ödənişi dərəcələri tətbiq
olunan mallar üzrə qrafa 38-də göstərilən netto - xalis çəki;
- təqdim olunmuş miqdardan gömrük ödəniş dərəcəsi
tətbiq olunan mallar üzrə - 31-ci qrafanın sağ aşağı yarımbölməsində
və ya 41-ci qrafasında göstərilən miqdar;
- gömrük ödənişləri gömrük dəyəri məbləğindən
faizlə və digər gömrük ödənişləri ilə müəyyən olunan mallar
üzrə gömrük dəyəri məbləği və göstərilən ödəniş göstərilir.
Qrafa 50. «Vəkalət verən»
Qrafada «YGB-də və əlavə vərəqlərdə
göstərilən məlumatları təsdiq edirəm» yazılır, ifadə bəyannaməçinin
(yükü alanın) imza və möhürü ilə təsdiq olunur.
Qrafa 53. «Gömrükxana və təyinat ölkəsi»
Qrafada gömrük rəsmiləşdirilməsinin
aparılması üçün malları daxili gömrükxanaya gətirməyə əsas verən
gömrük tranziti sənədləri haqqında məlumat (hər rekviziti yeni
sətirdən başlamalı və onların hər birinin qarşısına sıra nömrəsi
qoyulmalı) göstərilir:
- gömrük sərhədində gömrük orqanı tərəfindən
tərtib olunmuş daşınma cədvəlinin nömrəsi;
- Beynəlxalq Yol Daşımaları (BYD) kitabçasının
nömrəsi və verildiyi tarix.
Poçt göndərilmə
İnformasiya-Sorğu Mərkəzi