«Dövlət
qeydiyyatına alınmışdır»
Azərbaycan Respublikası
Ədliyyə Nazirliyi
Qeydiyyat ¹ 2865
28.06.2002-ci il
Nazir
F.MƏMMƏDOV |
«Təsdiq
edirəm»
Azərbaycan Respublikası
Dövlət Gömrük Komitəsi
Əmr ¹ 044
18.06.2002-ci il
Sədr
K.HEYDƏROV |
Razılaşdırılmışdır,
Azərbaycan Respublikası
Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi
Sərhəd Qoşunlarının Komandanı
11.06.2002-ci il
E.QULİYEV |
Razılaşdırılmışdır
Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi İdarəsinin
rəisi
13.06.2002-ci il
A.BƏŞİROV |
Ticarət gəmiçiliyində istifadə olunan gəmilər,
digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat vasitələri ilə
daşınan mallar üzərində gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsi
Qaydaları
I. Ümumi müddəalar
1. «Ticarət gəmiçiliyində istifadə
olunan gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat
vasitələri ilə daşınan mallar üzərində gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi» Qaydaları (bundan sonra Qaydalar) Azərbaycan
Respublikasının Ticarət Gəmiçiliyi Məcəlləsinə və digər qanunvericilik
aktlarına uyğun olaraq işlənib hazırlanmışdır.
Qaydalar üzən nəqliyyat vasitələri
və həmin nəqliyyat vasitələri ilə daşınan malların gömrük nəzarətinin
və gömrük rəsmiləşdirilməsinin xüsusiyyətlərini müəyyən edir.
2. Qaydalarda istifadə olunan
terminlər:
a) Liman hakimiyyət orqanları
— müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən onların üzərinə
qoyulmuş inzibati-hakimiyyət və digər səlahiyyətləri həyata
keçirən dəniz limanlarının müvafiq orqanları;
b) gəmi — özühərəkətedən və
özühərəkətetməyən üzən su nəqliyyat vasitəsi;
c) gəmi sahibi — gəminin mülkiyyətçisi
olmasından və ya gəmidən başqa qanuni əsaslarla istifadə etməsindən
asılı olmayaraq gəmini öz adından istismar edən şəxs;
ç) gəmi təchizatı — ehtiyat
hissələri istisna olunmaqla istehlak xarakterli olmayan, daşınan
əmlak hesab olunan, gəmidə yerləşən və istifadə olunmaq üçün
nəzərdə tutulan əşyalar, o cümlədən gəmi şəraiti və təchizatı
üçün tələb olunan xilasedici qayıqlar, xilasedici vasitələr,
mebel və digər əşyalar;
d) gəminin ehtiyat hissələri
— gəmidə daşınan və onun təmiri və avadanlıqların dəyişdirilməsi
üçün əşyalar;
e) gəmi ləvazimatları — gəmidə
istifadə olunan mallar, o cümlədən gəmi heyətinə və sərnişinlərə
satılması nəzərdə tutulan mallar, yanacaq və sürtgü materialları
(buraya gəmi təchizatı əşyaları və gəminin ehtiyat hissələri
daxil deyildir);
ə) gəmi heyəti — gəmi kapitanından,
gəminin komandir heyətinin digər üzvləri və sıravi heyətdən
ibarətdir;
f) konosament — dəniz nəqliyyatı
vasitəsi üçün malın sahiblik hüququnu təsdiq edən, kapitan tərəfindən
yüklərin qəbulunu göstərən, yük nəqliyyat sənədi;
g) gəmi manifesti — konosamentlərin
toplusunu əks etdirən və gömrük orqanına təqdim olunan yük nəqliyyat
sənədi;
ğ) SN-37 — beynəlxalq poçt göndərişləri
göndərildiyi zaman istifadə olunan qaimə sənədi.
II. Gəmilərə və yüklərə (mallara) gömrük nəzarətinin
və gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılması zamanı istifadə olunan
sənədlər
1. Gəmilərə, mallara və nəqliyyat
vasitələrinə gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsi həyata
keçirildiyi zaman istifadə olunan sənədlər aşağıdakılardan ibarətdir:
a) Baş bəyannamə — gəminin gəlməsi
və ya getməsi zamanı gömrük orqanları tərəfindən tələb olunan
aşağıdakı məlumatları özündə əks etdirən əsas sənəd:
- gəminin adı;
- gəminin mənsub olduğu ölkənin adı;
- qeydiyyatı haqda məlumat;
- tonnajı;
- kapitanın soyadı;
gəminin gəlişi və yola düşmə limanlarında
gəmi agentinin adı və ünvanı
- yüklərin (malların) qısa təsviri;
- gəmidə yerləşən gəmi heyətinin sayı;
- gəmidə yerləşən sərnişinlərin sayı;
- reys haqda qısa məlumat;
- gəminin gəlişi və yola düşmə tarixi və saat;
- gəminin gəlişi və yola düşmə limanı;
- limanda gəminin dayanacaq yeri.
Baş bəyannamə kapitan, dəniz agenti
və ya kapitan tərəfindən səlahiyyət verilmiş şəxs tərəfindən imzalanır
və tarix qoyulur;
b) yük haqda bəyannamə — gəmidə
yerləşən yüklər (mal və nəqliyyat vasitələri) barədə gömrük orqanları
tərəfindən tələb olunan məlumatları özündə əks etdirən əsas sənəd:
gəminin gəlişi zamanı:
- gəminin adı;
- gəminin mənsub olduğu ölkənin adı;
- kapitanın soyadı;
- göndərmə limanı;
- yük haqda bəyannamənin tərtib olunduğu liman;
- yüklərin (malların) markalanması, seriya nömrəsi,
yerlərin sayı, qablaşdırma növü, sayı və təsviri;
- gəminin gəlişi zamanı limanda boşaldılacaq
yüklərin konosamentlərinin nömrəsi;
- gəmidə qalan yüklərin boşaldılacağı limanlar;
- konosamentdə daşınan yüklərin ilkin göndərmə
limanları;
gəminin gedişi zamanı:
- gəminin adı;
- mənsub olduğu ölkənin adı;
- kapitanın soyadı;
- təyinat limanı;
yüklərin (malların) götürüldüyü
hallarda:
- yüklərin markalanması, seriya nömrəsi, yerlərin
sayı, qablaşdırma növü və təsviri;
- gəminin yola düşməsi zamanı limanda götürülmüş
yüklərə aid konosamentlərin nömrəsi.
Yük haqda bəyannamə kapitan, dəniz
agenti və ya kapitan tərəfindən səlahiyyət verilmiş şəxs tərəfindən
imzalanır və tarix qoyulur.
Gömrük orqanı təhlükəli yüklər
barədə məlumatları ayrıca tələb etmək hüququna malikdir.
Limana gəliş zamanı yük haqda
bəyannamə təqdim olunduğu və yüklər gəmidə qaldığı təqdirdə, gəminin
yola düşdüyü zaman həmin yüklərə dair yük haqda yeni bəyannamə
tələb olunmur.
Gömrük orqanı yük haqqında bəyannamənin
əvəzinə həmin bəyannamədə göstərilən məlumatları özündə əks etdirən
və gəmi kapitanı, dəniz agenti və ya kapitan tərəfindən bu iş
üçün səlahiyyət verilmiş şəxs tərəfindən imzalanmış və tarix qoyulmuş
gəmi manifestinin nüsxəsini qəbul edə bilər.
c) gəmi ləvazimatı haqda məlumatı
əks etdirən arayış sənədi-gəminin gəlişi və yola düşməsi zamanı
gömrük orqanı tərəfindən tələb olunan məlumatları özündə əks etdirən
gəmi ləvazimatı barədə əsas sənəd.
Gəmi ləvazimatları barədə arayış
kapitan və ya kapitan tərəfindən səlahiyyət verilmiş gəmi ləvazimatları
barədə şəxsən məlumatlandırılmış gəminin komanda heyətinin hər
hansı bir üzvü tərəfindən imzalanır və tarix qoyulur.
ç) gəmi heyətinin şəxsi əşyaları
haqda bəyannamə – gömrük orqanı tərəfindən tələb olunan aşağıdakı
məlumatları özündə əks etdirən gəmi heyətinin şəxsi əşyaları haqda
əsas sənəd (gəminin getməsi zamanı tələb olunmur):
- gəminin adı;
- gəminin gəliş və yola düşmə limanları;
- gəmi heyətinin adı və soyadı;
- gəmi heyətinin vəzifələri;
- Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə
uyğun gəmi heyətinin tarif və qeyri-tarif tənzimlənməsinə düşən
şəxsi əşyaları haqda məlumatlar;
- gəmi heyətinin hər bir üzvünün imzası.
Gəmi heyətinin şəxsi əşyaları
barədə bəyannamə kapitan və ya kapitan tərəfindən səlahiyyət verilmiş
gəminin rəhbər heyətinin hər hansı bir üzvü tərəfindən imzalanır
və tarix qoyulur.
d) Gəmi heyətinin siyahısı — gəminin
gəlişi və yola düşməsi zamanı gömrük orqanları tərəfindən tələb
olunan gəmi heyətinin tərkibi və sayı barədə məlumatları əks etdirən
əsas sənəd.
Gəmi heyətinin siyahısı aşağıdakı
məlumatları əks etdirir:
- gəminin adı;
- mənsub olduğu ölkənin adı;
- gəmi heyətinin adları və soyadları;
- anadan olduqları yer və tarix;
- gəmi heyətinin hər bir üzvünün vəzifəsi və
vətəndaşlığı;
- gəmi heyətinin şəxsiyyətini təsdiq edən sənədin
növü və nömrəsi;
- gəminin gəliş və yola düşmə limanları və tarix.
Gəmi heyətinin siyahısı kapitan
və ya gəminin rəhbər heyətinin hər hansı bir səlahiyyətli üzvü
tərəfindən imzalanır və tarix qoyulur.
e) sərnişinlərin siyahısı — gəminin
gəlişi və yola düşməsi zamanı sərnişinlər barədə gömrük orqanları
tərəfindən tələb olunan məlumatları əks etdirən əsas sənəd.
Sərnişinlərin siyahısına aşağıdakı
məlumatlar daxildir:
- gəminin adı;
- mənsub olduğu ölkənin adı;
- gəmidəki hər bir sərnişinin adı, soyadı, vətəndaşlığı,
anadan oluğu yer və tarix;
- hər bir sərnişinin gəmiyə minmə və gəmidən
enmə limanı;
- gəminin gəliş və yola düşmə limanları və tarix;
- gəminin gediş və yola düşmə limanları və tarix.
Sərnişinlərin siyahısı gəmi kapitanı,
dəniz agenti və ya kapitan tərəfindən səlahiyyət verilmiş hər
hansı bir şəxs tərəfindən imzalanır və tarix qoyulur.
2. Zərurət yarandıqda gömrük orqanına
aşağıdakı sənədlər təqdim olunur:
a) gəmi kassasında saxlanılan
valyuta və valyuta sərvətləri, Azərbaycan və xarici valyutanın
məbləği barədə arayış.
Valyuta və ya valyuta sərvətlərinin
mövcudluğu barədə arayış gəmi kapitanı və ya onun tərəfindən səlahiyyət
verilmiş şəxs tərəfindən imzalanır və tarix qoyulur.
Gəmi kassasında valyuta və valyuta
sərvətləri olmadıqda Baş bəyannamənin 16-cı qrafasında – «Gəminin
kassasında valyuta və valyuta sərvətləri yoxdur» sözləri yazılır;
b) gəmidə olan silah və sursatın
siyahısı;
- silah və sursatın sayı (silahın markası göstərilməklə);
- silahın zavod nömrəsi;
- silah və sursatın sahibi haqda məlumatlar.
Silah və sursatın siyahısına gəminin
kapitanı (onun tərəfindən vəkil olunmuş şəxs) tərəfindən silahın
qorunması və gəmidən çıxarılmaması barədə öhdəlik daxil olmalıdır.
Gəmidə silah və sursatın olmadığı
təqdirdə Baş bəyannamənin 16-cı qrafasında aşağıdakılar qeyd olunur:
«Gəmidə silah və sursat yoxdur»:
c) tərkibində narkotik, güclü
təsirli vasitələr, psixotrop və zəhərli maddələr olan dərman preparatlarının
siyahısı.
Bu siyahıda nomenklaturası Azərbaycan
Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikası
Hökuməti tərəfindən təsdiq olunmuş tərkibində narkotik, güclü
təsirli vasitələr, psixotrop və zəhərli maddələr olan dərman preparatlarının
sayı göstərilir.
Dərman preparatlarına aid həmin
siyahıya gəminin limanda dayanması zamanı bu cür preparatların
qorunması və gəmidən çıxarılması barədə gəminin kapitanı (səlahiyyətli
nümayəndəsi) tərəfindən götürülmüş öhdəlik daxil olunmalıdır.
Gəmidə dərman preparatları olmadıqda
Baş bəyannamənin 16-cı qrafasında; «Gəmidə tərkibində narkotik,
güclütəsirli vasitələr, psixotrop və zəhərli maddələr olan dərman
preparatları yoxdur» – sözləri yazılır.
3. Gəmilərdə təcili beynəlxalq
poçt göndərişləri olduqda gömrük məqsədləri üçün SN 37 qaiməsi
istifadə olunur.
Gəmidə beynəlxalq poçt göndərişləri
olmadıqda Baş bəyannamənin 16-cı qrafasında: «Gəmidə poçt yoxdur»
– sözləri yazılır.
III. Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədindən
keçən dəniz gəmiləri, digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat
vasitələri ilə daşınan mallara gömrük nəzarətinin və gömrük rəsmiləşdirilməsinin
həyata keçirilməsinə dair ümumi tələblər
1. Azərbaycan Respublikasının
gömrük sərhədlərindən keçən dəniz gəmiləri, digər nəqliyyat vasitələri
və həmin nəqliyyat vasitələri ilə daşınan mallara valyuta da daxil
olmaqla, gömrük nəzarətinin və gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata
keçirilməsi gömrük işi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik
aktlarına və bu Qaydaların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir.
Beynəlxalq sərnişin və yük daşımalarını
həyata keçirən nəqliyyat vasitələri gəmilər vasitəsilə Azərbaycan
Respublikasının gömrük sərhədlərindən keçirildiyi zaman həmin
nəqliyyat vasitələrinin (bundan sonra nəqliyyat vasitələri) gömrük
nəzarətindən və gömrük rəsmiləşdirilməsindən keçirilməsi gömrük
işi ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi, eləcə
də bu Qaydaların tələblərinə uyğun olaraq həyata keçirilir.
2. Gəmilərə və mallara, eləcə
də nəqliyyat vasitələrinə tətbiq olunan gömrük nəzarəti Azərbaycan
Respublikasının gömrük orqanları tərəfindən Azərbaycan Respublikasının
gömrük qanunvericiliyinə, eləcə də icrasına nəzarət Azərbaycan
Respublikasının gömrük orqanlarına həvalə olunmuş beynəlxalq müqavilələrin
tələblərinə riayət olunmasının təmin olunması məqsədilə həyata
keçirilir.
3. Gəmilərin, malların, eləcə
də nəqliyyat vasitələrinin gömrük nəzarətindən keçirilməsi beynəlxalq
sərnişin və yük daşımalarının həyata keçirilməsi üçün açıq olan
limanlarda aparılır.
Fors-major halları (qəza, bədbəxt
hadisə zamanı, mallar, insanlar və gəmi üçün təhlükəli şərait
yarandığı hallar, gəmi heyəti və sərnişinlərə tibbi yardım göstərilməsi
zərurəti yarandıqda, xilas edilmiş adamların çıxarılması və s.
hallar) istisna olunmaqla gəmilərin beynəlxalq istifadə üçün nəzərdə
tutulmayan limanlara girişi qadağan edilir. Gəmilərin bu cür yanalmaları
haqda gəmi kapitanı (onun səlahiyyətli nümayəndəsi) tərəfindən
yaxınlıqdakı gömrük orqanına məlumat verilir.
4. Gəmilər, mallar, eləcə də nəqliyyat
vasitələri seçilmiş gömrük rejimi başa çatanadək gömrük nəzarəti
altında olurlar.
5. Gömrük nəzarəti altında olan
gəmilərin dayanacaqlarının təmin edilməsi ilə bağlı əməliyyatlar
gömrük orqanının və sərhəd nəzarəti orqanlarının icazəsi ilə həyata
keçirilir. Limanda gəmilərin dayanacaq yerinin dəyişdirilməsi
yalnız gömrük orqanı və sərhəd nəzarəti orqanı ilə razılaşdırılmaqla
həyata keçirilir.
Gömrük nəzarəti altında olan gəmilərə
digər gəmilərin və üzən vasitələrin gömrük və sərhəd nəzarəti
orqanının icazəsi olmadan yan alması qadağan edilir.
Bu bəndin tələblərinə yalnız fors-major
hallarında (qəza, bədbəxt hadisə zamanı, insanlar, gəmi, mallar
üçün təhlükəli şərait yarandıqda, gəmi heyəti və sərnişinlərə
təcili tibbi yardım göstərmək zərurəti yarandıqda, xilas olunmuş
adamların çıxarılması halları və s.) riayət olunmur. Bu sadalanan
hallarda gömrük və sərhəd nəzarəti orqanları əməliyyat başlandıqdan
sonra məlumatlandırılmalıdırlar.
6. Gəmilərin gömrük rəsmiləşdirilməsi
limana yan alma yerlərində və ya reyd zamanı həyata keçirilir.
Gəmilərin reydi zamanı onlara gömrük nəzarətinin həyata keçirilməsinə
dair qərar gəmi kapitanın (onun səlahiyyətli nümayəndəsi) liman
hakimiyyət orqanları ilə razılaşdırılmış müraciəti əsasında gömrük
orqanı tərəfindən verilir.
7. Gəmilərin gömrük rəsmiləşdirilməsi
liman hakimiyyət orqanlarının gömrük orqanları ilə razılaşdırılmaqla
müəyyən etdiyi qaydada gəmilərin bu iş üçün hazırlığı və növbə
ilə istirahət və bayram günləri də daxil olmaqla bütün gün ərzində
həyata keçirilir.
8. Gəmilərin gömrük rəsmiləşdirilməsindən
keçirilməsi qanunvericilikdə müəyyən olunmuş müddətdə həyata keçirilir.
9. Dəniz agenti və ya liman hakimiyyət
orqanları gəminin xaricə yola düşməsi və gəlişi zamanı sərhəd,
gömrük və digər dövlət nəzarəti orqanlarının nümayəndələrini (bundan
sonra komissiya) gəminin və gəmi heyətinin nəzarətdən keçirilməsi
və rəsmiləşdirilməsi məqsədilə müəyyən olunmuş qaydada gəmiyə
çatdırılmasını və geri qaytarılmasını təmin etməlidirlər.
10. Xaricdən gələn gəmilərin komissiya
tərəfindən rəsmiləşdirilməsi onlara sanitar baxışı başa çatdıqdan
sonra həyata keçirilir.
11. Gömrük orqanlarının əməkdaşları
gəminin reydi zamanı sərhəd nəzarət orqanları ilə razılaşdırılmaqla
günün istənilən vaxtı öz xidməti vəzifələrini yerinə yetirmək
məqsədilə gəmiyə daxil ola bilərlər.
IV. Gəmilərin gəlişi zamanı gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsinin aparılması
1. Gəmilər limana yan aldıqdan
sonra gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsinin həyata keçirilməsi
məqsədi ilə gömrük orqanı müvafiq qaydada məlumatlandırılmalıdır.
2. Gəminin kapitanı (səlahiyyətli
nümayəndəsi) gəminin Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədini
keçməsi barədə, dərhal gəmi agentliyi vasitəsi ilə gömrük orqanının
müvafiq qaydada məlumatlandırılmasını təmin etməlidir. Sonra həmin
bildiriş sənədi gəmi kapitanı (səlahiyyətli nümayəndəsi) tərəfindən
imzalanır. Gömrük orqanı həmin sənədi məlumatlandırma jurnalında
qeyd edir və gömrükxananın iş qovluğuna əlavə edir.
Bildiriş sənədində aşağıdakılar
öz əksini tapmalıdır:
- gəminin adı;
- mənsub olduğu ölkənin adı;
- gəmidəki sərnişinlərin sayı;
- gəmi heyətinin sayı;
- yüklərin (malların) adı və ümumi çəkisi;
- gəminin limana çatacağı təqribi vaxt;
- bildiriş sənədinin verildiyi tarix və saat.
3. Gəmi limana çatdıqdan sonra
30 dəqiqədən gec olmayaraq gəminin kapitanı (səlahiyyətli nümayəndəsi)
əvvəl təqdim olunmuş məlumatı dəqiqləşdirməklə, gəminin dəqiq
dayanacaq yeri göstərilməklə gömrük orqanına gəminin gəlişi haqda
yazılı məlumat verməlidir. Bildiriş sənədi gəmi kapitanı (onun
səlahiyyətli nümayəndəsi) tərəfindən imzalanır. Gömrük orqanının
əməkdaşı bildiriş sənədini qəbul edir və həmin sənədi iş qovluqlarına
əlavə edir.
4. Gəmiyə getməzdən əvvəl komissiya
üzvlərindən biri olan gömrük orqanının əməkdaşı tərəfindən xaricə
üzən gəmilərin qeydiyyat jurnalında (əlavə 1) gəminin gəlmə faktı
qeyd olunur (qrafa 1-4) və gəmi işi sənədinə aşağıdakı qaydada
sıra nömrəsi qoyur:
1
|
2 3 4
|
5
|
00000/
|
000000/
|
00000
|
1 — Azərbaycan Respublikası gömrük
orqanlarının və onların struktur bölmələrinin təsnifatı əsasında
gəminin və malların gömrük rəsmiləşdirilməsini və gömrük nəzarətini
həyata keçirən gömrük orqanının 5 rəqəmli kodu;
2, 3 və 4 cari ilin son 2 rəqəmi,
gün və ay;
5 — xaricə gedən gəmilərin qeydiyyat
jurnalında sıra nömrəsi (ilin əvvəlində nömrələnmə təzələnir)
5. Gəminin kapitanı (onun səlahiyyətli
nümayəndəsi) gəminin gəlişi zamanı gömrük nəzarətinin və gömrük
rəsmiləşdirilməsinin aparılması məqsədilə gömrük orqanının komissiyaya
daxil olan əməkdaşına aşağıdakı sənədlərin 2 nüsxəsini təqdim
edir:
- Baş bəyannamə;
- yük haqda bəyannamə;
- gəmi ləvazimatı barədə arayış;
- gəmi heyətinin şəxsi əşyaları;
- gəmi heyətinin siyahısı;
- sərnişinlərin sayı;
- SN-37 qaiməsi;
- gəminin kassasında olan valyuta və valyuta
sərvətləri haqda arayış;
- silah və sursatın siyahısı;
- tərkibində narkotik, güclü təsirli vasitələr,
psixotrop və zəhərli maddələr olan dərman preparatları;
- bütün yüklərə (mallara) dair gəmi manifesti.
Yuxarıda sadalanan sənədlər və
mallar gömrük orqanının əməkdaşına təqdim olunduğu andan bu cür
mallar gömrük nəzarəti altına götürülür.
6. Gəminin limana gəlişi zamanı
gəmi heyəti və sərnişinlər tərəfindən gətirilmiş malların bəyan
edilməsi Azərbaycan Respublikasının gömrük işi ilə bağlı qanunvericilik
aktlarında müəyyən olunmuş qaydalara əsasən həyata keçirilir.
7. Gəminin gömrük nəzarətindən
keçirilməsi zamanı gömrük orqanları gömrük qanunvericiliyinin
tələblərinə uyğun olaraq aşağıdakılara riayət etməlidirlər:
- təqdim olunmuş sənədlərdə göstərilmiş məlumatların
doğruluğunu yoxlamaq;
- gəminin material uçotu jurnalında və gəmidəki
gəmi təchizatına dair sənədlərdəki yazıları, gəminin ehtiyat
hissələrini və gəminin ləvazimatını yoxlamalı;
- aşağıdakı sadalanan malların yerləşdirildiyi
yerlərə gömrük təminatı vasitələri qoyulur:
- tütün məmulatları və alkoqollu içkilər (gəminin
limanda dayanacağı zamanı gəmidə istifadə olunacaq tütün məmulatları
və alkoqollu içkilər olan yerlərdən başqa);
- silah;
- dərman preparatları;
- bu limanda boşaldılması nəzərdə tutulmayan
mallar.
8. Gəmi gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsindən keçirildiyi zaman sərnişinlərin gəmiyə minməsi
və düşməsi gömrük orqanlarının və sərhəd nəzarət orqanlarının
razılığı ilə həyata keçirilir.
9. Təqdim olunmuş sənədlər yoxlanıldıqdan
və gəmidə gömrük nəzarəti başa çatdırıldıqdan sonra gömrük orqanının
əməkdaşı aşağıdakıları həyata keçirir;
a) Baş bəyannamədə ştamp vurur
və onu doldurur (əlavə ¹ 2), şəxsi nömrəli möhürlə təsdiq edir
və imza qoyur, gömrük təminat vasitələrinin qoyulması haqda
qeydlər aparır, eləcə də gömrük nəzarətinə dair digər məlumatları
qeyd edir;
b) boşaldılma yerləri gömrük
orqanı tərəfindən müəyyən olunan malların CN-37 qaimə, yük haqda
bəyannamə və ya gəmi manifesti sənədlərində «Gömrük yükü» ştampı
vurur, malların boşaldılma yerini göstərir, tarix qoyur və şəxsi
nömrəli möhürü ilə təsdiq edir;
c) valyuta və valyuta sərvətləri
olduqda valyuta və valyuta sənədlərinə dair arayışda: «Gəminin
gəlişi zamanı yoxlanılmışdır, təqdim olunmuş sənədlərdəki məlumatlarla
eynidir» – qeydlərini edir, tarix qoyur, imzalayır və şəxsi
nömrəli möhürlə təsdiqləyir;
ç) gəmi heyətinin və sərnişinlərin
siyahı sənədində gəmi işinin nömrəsini göstərir və şəxsi nömrəli
möhürü ilə təsdiq edir;
d) gəminin ləvazimatına dair
arayış sənədində aşağıdakı qeydlər edir: «Gəminin gəlişi zamanı
yoxlanılmış, təqdim olunmuş sənədlərdəki məlumatlarla eynidir»,
tarix qoyur, imzalayır və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir.
Tütün məmulatları və alkoqollu içkilər saxlanılan yerlərə gömrük
eyniləşdirmə vasitələri qoyulduğu zaman həmin yerləri və eyniləşdirmə
vasitələrinin nömrəsini göstərir və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir;
e) dərman preparatları olduqda
dərman preparatları sənədində gəmi işinin nömrəsini qoyur, şəxsi
nömrəli möhürlə təsdiqləyir və aşağıdakı qeydləri aparır: «¹
yeri möhürlənmiş, ¹-li seyfə qoyulmuş, eyniləşdirmə vasitəsi
¹» və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir;
ə) silah və sursat olduqda silah
və sursat sənədində gəmi işinin nömrəsini qoyur, həmçinin aşağıdakı
qeydləri aparır; «¹ yerdə baxış keçirilib, ¹ seyfdə möhürlənib,
eyniləşdirmə vasitəsi ¹» və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir.
Gömrük orqanının qeydləri olan
sənədlərin surətləri gəmi kapitanının xahişi ilə artırıla bilər.
10. Gəmi sənədləri rəsmiləşdirildikdən
sonra gömrük orqanı malların müəyyən olunmuş yerlərə boşaldılmasına
icazə verir.
11. Gömrük orqanının əməkdaşlarının
tələbi ilə onların gəminin istənilən yerinə buraxılması təmin
olunmalıdır.
Gəmiyə baxış gəmi heyətinin səlahiyyətli
nümayəndələrinin müşayiəti ilə həyata keçirilir.
Sərnişinlərin şəxsi əşyalarına
baxış onların iştirakı ilə həyata keçirilir.
Gəmi heyətinin şəxsi əşyalarına
baxış bilavasitə gəmidə əşya sahibinin və gəmi heyətinin üzvlərindən
birinin iştirakı ilə həyata keçirilir.
12. Komissiyanın gəmidə işi zamanı
hər hansı bir mal partiyasına dair yük sənədləri olmadıqda gəminin
kapitanı (onun səlahiyyətli nümayəndəsi) həmin malların hansı
şəraitdə Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə gətirilməsi
barədə yazılı izahat verməlidir.
Bu cür mallar təcili olaraq gəmi
kapitanının (onun səlahiyyətli nümayəndəsi) iştirakı ilə gömrük
nəzarətindən keçirilməlidirlər.
13. Gəmidən qaytarıldıqdan sonra
gömrük orqanının səlahiyyətli nümayəndəsi xaricə üzən gəmilərin
qeydiyyat jurnalının 5-9 qrafalarını və gəmi işi sənədinin gəminin
girişinə aid hissəsini doldurur.
V. Gəminin yola düşməsi zamanı gömrük nəzarətinin
və gömrük rəsmiləşdirilməsinin aparılması
1. Gəminin çıxışı zamanı gömrük
rəsmiləşdirilməsi yükləmə-boşaldılma əməliyyatı başa çatdıqdan
sonra, gəminin reysə hazır olduğu, sərnişinlərin gəmiyə minməyə
başlandığı və liman hakimiyyəti orqanları ilə rəsmiyyətçilik qurtardıqdan
sonra həyata keçirilir.
2. Gəminin kapitanı (onun səlahiyyətli
nümayəndəsi) gəminin Azərbaycan Respublikasının gömrük sərhədini
keçməzdən ən azı 3 saat əvvəl yazılı surətdə gəminin limandan
uzaqlaşacağı barədə gəmi agenti vasitəsilə gömrük orqanına məlumat
verir.
Gömrük orqanı qeydiyyat jurnalında
bildiriş sənədini qeyd edir və öz iş qovluğuna əlavə edir.
Bildiriş sənədində aşağıdakı məlumatlar
öz əksini tapmalıdır:
- gəminin adı;
- gəminin mənsub olduğu ölkənin adı;
- gəmidəki sərnişinlərin sayı;
- gəmi heyətinin sayı;
- malların adı və ümumi sayı;
- malları göndərənlər;
- limanlar və təyinat ölkələri;
- gəminin limandan uzaqlaşacağı, təqribi vaxt;
- bildirişin verildiyi tarix və saat;
- bildirişi təqdim edən şəxsin möhürü və imzası.
3. Gəminin kapitanı (onun səlahiyyətli
nümayəndəsi) gəminin yola düşməsi zamanı gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi məqsədilə komissiyaya daxil olan gömrük orqanının
əməkdaşına 2 nüsxədən ibarət aşağıdakı sənədləri təqdim edir:
- Baş bəyannamə;
- yük haqda bəyannamə;
- gəmi heyətinin siyahısı;
- sərnişinlərin siyahısı;
- tərkibində narkotik, güclü təsirli vasitələr,
psixotrop və zəhərli maddələr olan tibbi ləvazimatlar;
- gəmi kassasında olan valyuta və valyuta sərvətləri
haqda arayış;
- silah və sursatın siyahısı;
- CN37 qaiməsi;
- bütün mallara dair gəmi manifestləri.
Gömrük nəzarəti yuxarıda sadalanan
sənədlərin gömrük orqanının əməkdaşına təqdim edildiyi andan başlayır.
4. Azərbaycan Respublikasının
gömrük ərazisində gəmiyə yüklənmiş ləvazimata dair məlumatlar
gəmi ləvazimatı haqqında arayış sənədində əks olunmalıdır.
Gəminin gəlişi zamanı gəminin
azuqəsi haqda məlumat verildiyi halda bu haqda əlavə sənəd tələb
olunmur.
5. Azərbaycan Respublikasının
gömrük ərazisində gəmiyə yüklənmiş yüklər barədə məlumat (mallar)
yük haqda bəyannamədə əks etdirilməlidir.
6. Gəmi yola düşdüyü (limandan)
zaman həmin gəminin limana giriş vaxtı tərtib olunmuş gəmi heyəti
siyahısının nüsxəsi (əgər gəmi kapitanı və ya onun səlahiyyətli
nümayəndəsi tərəfindən həmin sənəddə göstərilmiş məlumatların
dəyişilmədiyi qeyd olunarsa və yenidən imzalanarsa) təqdim oluna
bilər.
7. Gəmi yola düşdüyü zaman gəmi
heyəti və sərnişinlər tərəfindən aparılan malların bəyan edilməsi
Azərbaycan Respublikasının gömrük işi ilə bağlı qanunvericilik
aktlarında müəyyən olunmuş hallarda və müəyyən edilmiş qaydada
həyata keçirilir.
8. Gəmi gömrük nəzarətindən keçirildiyi
zaman gömrük orqanının əməkdaşları aşağıdakıları həyata keçirirlər:
- gömrük orqanına təqdim olunmuş sənədlərdə göstərilmiş
məlumatların doğruluğunu yoxlayır və Azərbaycan Respublikasının
gömrük qanunvericiliyinə əsasən gəmiyə və mallara gömrük nəzarətini
həyata keçirirlər;
- gəminin gəlişi zamanı qoyulmuş eyniləşdirmə
vasitələrini (plomblar, möhürlər və s.) yoxlayır, lazım gəldikdə
isə onları çıxarırlar;
- gəminin gəlişi zamanı bəyan olunmuş və gəminin
limanda dayandığı müddətdə istifadə olunmuş gəmi ləvazimatının
və gəminin ehtiyat hissələrinin mövcudluğunu yoxlayır, onların
gəmi ləvazimatı haqda arayışda, gəminin material uçotu jurnalında
və digər sənədlərdə doğruluğunu yoxlayırlar;
- gəmiyə yüklənmiş gəminin ehtiyat hissələrinin,
gəmi ləvazimatı və gəmi təchizatının faktiki gəmi və gömrük
sənədlərində (gəmi ləvazimatı haqda arayış, gəminin material
uçotu jurnalı və digər sənədlərdə) doğruluğunu yoxlayırlar.
9. Gömrük orqanının əməkdaşı təqdim
olunmuş gəmi sənədlərini yoxladıqdan sonra:
- Baş bəyannamədə ştamp vurur (əlavə ¹ 2) onu
doldurur, imzalayır və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir;
- gəmi ləvazimatı barədə arayış sənədində aşağıdakı
qeydlər aparır:
«Gəminin yola düşməsi üçün yoxlanılmış,
təqdim edilmiş məlumatlar doğrudur», gəminin yola düşmə tarixini
qoyur, imzalayır və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir;
- CN-37 qaimə, yük haqda bəyannamə və gəmi manifestində
«Buraxılsın» ştampını vurur, imza qoyur və şəxsi nömrəli möhürlə
təsdiqləyir;
- gəmi heyətinin siyahısı və sərnişinlərin siyahı
sənədlərində gəmi işinin nömrəsini göstərir və şəxsi nömrəli
möhürlə təsdiqləyir;
- dərman preparatları sənədində, valyuta və valyuta
sərvətləri haqda arayışda, eləcə də silahların siyahısında bəyan
olunmuş məlumatların faktiki doğruluğunu qeyd edir, imzalayır
və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir.
Gömrük orqanının qeydləri aparılmış
sənədlərin surətlərinin sayı gəmi kapitanının xahişi ilə artırıla
bilər.
10. Gəmidən qayıtdıqdan sonra
gömrük orqanının səlahiyyətli nümayəndəsi xaricə üzən gəmilərin
qeydiyyat jurnalının 10-15 qrafalarını, «gəmi işi» sənədinin gəminin
çıxışına aid hissəsini tərtib edir.
VI. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisinə
gəmilər vasitəsilə gətirilən malların gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsindən keçirilməsi
1. Malların gömrük rəsmiləşdirilməsi
gəminin bu Qaydalarda müəyyən olunmuş yerdə gömrük rəsmiləşdirilməsi
başa çatdıqdan və ya həmin mallar gömrük orqanının müəyyən etdiyi
yerdə yerləşdirildikdən sonra başlanır.
2. Malların gəmidən boşaldılmasına
nəzarət edən gömrük orqanının əməkdaşı istənilən vaxt onların
açılmasını, təkrar sayılmasını və çəkilməsini tələb edə bilər.
Gömrük orqanının yuxarıda qeyd
olunan tələbləri müvafiq qaydada rəsmiləşdirilir. Qeyd olunan
əməliyyatların aparılması üçün məsul şəxslər həmin tələbləri gömrük
orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş vaxtda yerinə yetirirlər.
3. Gömrük orqanı mallardan prob
və nümunələr götürmək və gömrük qanunvericiliyində müəyyən olunmuş
qaydada onların müayinəsini aparmaq hüququna malikdirlər.
4. Malların gəmidən boşaldılmasının
nəticələri Baş akt sənədində (əgər tərtib olunmuşlarsa digər aktlar
ona əlavə edilməklə) əks etdirilir. Gömrük orqanı Baş akt sənədini
gəmidən boşaldılmış malların faktiki miqdarını təsdiq edən sənəd
kimi qəbul edir.
VII. Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisindən
gəmilər vasitəsilə çıxarılan malların gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsindən keçirilməsi
1. Müəyyən olunmuş qaydada buraxılışına
icazə verilmiş malları gəmiyə keçirən şəxs gömrük orqanına malların
yüklənməsi haqda Tapşırıq sənədinin sərbəst qaydada tərtib olunmuş
4 nüsxəsini təqdim edir.
Tapşırıq sənədində aşağıdakılar
göstərilməlidir:
- tapşırıq sənədinin tarixi və sıra nömrəsi;
- gəminin adı, onun mənsub olduğu ölkənin adı;
- malların yüklənməsi limanı;
- mal göndərənlərin adları;
- malların boşaldılması limanı;
- malları alanın adı, rekvizitləri;
- birmənalı eyniləşdirilməsinə imkan verən malların
adı, yerlərin sayı, çəkisi (kq.) ölçüsü (m3-lə), markalanması,
qablaşdırma növü və başqa məlumatlar;
- çıxarılan mallara dair gömrük rəsmiləşdirilməsi
həyata keçirilmiş gömrük bəyannamələrinin sıra nömrəsi;
- malların kodu (Xarici İqtisadi Fəaliyyətin
Mal Nomenklaturası üzrə).
Tapşırıq sənədi malları keçirən
şəxs tərəfindən imzalanır.
Tapşırıq sənədində göstərilən
malların miqdarı (çəkisi, ölçüsü və s.) gömrük bəyannaməsində
(malların nəzarət altında çatdırılması üçün sənəd) bəyan olunmuş
malların miqdarından artıq olmamalıdır.
2. Malları keçirən şəxs tapşırıq
sənədi ilə birlikdə gömrük orqanına aşağıdakı sənədləri təqdim
edir:
- gömrük qanunvericiliyində müəyyən olunmuş qaydada
rəsmiləşdirilmiş gömrük bəyannamələrinin surətləri;
- Beynəlxalq Yük Daşımaları (nəzarət altında
çatdırma) sənədi;
- digər gömrük orqanları tərəfindən qeydiyyat
aparılmış nəqliyyat və mal müşayiət sənədləri (əgər mal göndərən
digər gömrük orqanının fəaliyyət zonasında yerləşirsə).
- Azərbaycan Respublikasının gömrük qanunvericiliyinə
əsasən malların Azərbaycan Respublikasının gömrük ərazisindən
çıxarılması üçün tələb olunan digər sənədlər.
3. Gömrük orqanının əməkdaşı təqdim
olunmuş sənədlər yoxlanıldıqdan sonra tapşırıq sənədinin bütün
nüsxələrində «Yüklənməyə icazə verilib» ştampı vurur, imzalayır
və şəxsi nömrəli möhürlə təsdiqləyir.
4. Tapşırıq sənədinin rəsmiləşdirilmiş
nüsxələri aşağıdakı qaydada bölüşdürülür:
- nəzarət üçün gömrük orqanına;
- gəminin kapitanına;
- malları keçirən şəxsə;
- limanın səlahiyyətli nümayəndəsinə.
5. Malların yüklənməsinə nəzarət
edən gömrük orqanının əməkdaşı malların gəmiyə yüklənməsi zamanı
onların açılmasını, təkrar sayılmasını və çəkilməsini tələb etmək
hüququna malikdir.
6. Gömrük orqanının həmin tələbləri
yazılı şəkildə sənədləşdirilir (mallara baxış haqda tapşırıq sənədi).
Bu əməliyyatların yerinə yetirilməsi üçün məsul şəxslər həmin
tələbləri gömrük orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş vaxt ərzində
həyata keçirməlidirlər.
7. Azərbaycan Respublikası DQK-nın
normativ hüquqi aktlarında müəyyən olunmuş qaydada gömrük orqanı
mallardan prob və nümunələr götürmək və müayinə etmək hüququna
malikdir.
8. Yüklərin (malların) gəmiyə
yüklənməsi başa çatdıqdan sonra yüklərə dair sənədlər rəsmiləşdirilir.
Bu cür sənədlərə – konosament, yük haqda bəyannamə, gəmi manifesti
və digər sənədlər daxildir.
9. Gömrük orqanının əməkdaşı yüklər
(mallar) gəmiyə yükləndikdən sonra tapşırıq sənədində bəyan olunmuş
məlumatlarla, yüklərə (mallara) dair sənədlərdəki məlumatları
yoxlayır, eləcə də lazım gəldikdə gömrük eyniləşdirmə vasitələrini
(plomb, möhür və s.) vurur.
Gəmi manifesti və yük haqda bəyannamə
sənədlərində qoyulmuş gömrük eyniləşdirmə vasitələrinin sayı və
nömrəsi müvafiq qaydada qeyd edilir.
Ticarət gəmiçiliyində
istifadə olunan
gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və
həmin nəqliyyat vasitələri ilə daşınan mallar
üzərində gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi Qaydalarına
əlavə ¹ 1
Xaricə gedən gəmilərin
qeydiyyat jurnalı
Sıra
¹-si
|
Gəmi
işi
|
Gəminin
adı
|
Gəminin
bayrağı
|
Təyinat
ölkəsi və liman
|
Gəmi
heyəti
|
Malın
çəkisi (t)
|
Əməkdaşın
imzası
|
Gəminin
getmə tarixi
|
Təyinat
ölkəsi və liman
|
Gəmi
heyəti
|
Azərbaycan
vətəndaşları
|
Xarici
vətəndaşlar
|
Azərbaycan
vətəndaşları
|
xarici
vətəndaşlar
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ticarət gəmiçiliyində
istifadə olunan
gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və
həmin nəqliyyat vasitələri ilə daşınan mallar
üzərində gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi Qaydalarına
əlavə ¹ 2
XXXXXXXXXXXXXXXX gömrük
orqanı
|
Gəminin gəlişi (yola düşməsi)
Liman _____________________________________________________________________
|
Gömrük növbə dəstəsinin
iş vaxtının başlanması
|
«______________________________»
|
Gömrük növbə dəstəsinin
iş vaxtının başa çatması
|
«______________________________»
|
Növbə dəstəsinin başçısı
|
________________________________
|
İmza _______________________________________________
|
|
«____»____________________200____
il
|
|
«Ticarət gəmiçiliyində istifadə olunan
gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat vasitələri
ilə daşınan mallar üzərində gömrük nəzarəti və gömrük rəsmiləşdirilməsi
Qaydaları»nın təsdiq edilməsi barədə
Əmr ¹ 044
18 iyun 2002-ci il
Azərbaycan Respublikası Gömrük
Məcəlləsinin 9-cu maddəsinə müvafiq olaraq əmr edirəm:
1. «Ticarət gəmiçiliyində istifadə
olunan gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat
vasitələri ilə daşınan mallar üzərində gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi Qaydaları» təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. «Ticarət gəmiçiliyində istifadə
olunan gəmilər, digər üzən nəqliyyat vasitələri və həmin nəqliyyat
vasitələri ilə daşınan mallar üzərində gömrük nəzarəti və gömrük
rəsmiləşdirilməsi Qaydaları» normativ-hüquqi akt kimi qeydiyyata
alınması üçün Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyinə təqdim
olunsun.
3. Bu Qaydalar Azərbaycan Respublikasının
Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən qeydiyyata alındığı gündən qüvvəyə
minsin.
4. İşlər İdarəsi (N.Məmmədov)
Qaydaların Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyata
alındıqdan sonra gömrük orqanlarına göndərilməsini təmin etsin.
5. Əmrin icrasına nəzarət Komitə
Sədrinin birinci müavini A.Əliyevə həvalə edilsin.
Komitənin sədri
K.F.HEYDƏROV
© AzerSoft